Van het Oosterhoutse slotje Spijtenburg is niet veel meer overgebleven dan een vijver met omliggend struikgewas waarop sommige projectontwikkelaars en andere
cultuurbarbaren hun begerige ogen gericht hebben. Kees van der Leer en Jacob Jonker tonen door hun reconstructie van de geschiedenis van Spijtenburg aan dat het
hier om een echte Oosterhoutse ‘lieu de mémoire’ gaat die voor het nageslacht bewaard moet blijven. Spijtenburg werd eind zestiende eeuw gebouwd en in 1821 ge-
sloopt. De nadruk van deze bijdrage ligt op de bewoningsgeschiedenis van Spijtenburg waarmee en fraai inzicht verkregen wordt in het dagelijkse leven van een
vooraanstaande familie in de zeventiende en achttiende eeuw. Als belangrijke bronnen daarvoor worden de afhandelingen van verschillende erfenissen gebruikt.
Kees Schoenmakers heeft het onderwijs aan meisjes in Oosterhout in de eerste helft van de negentiende eeuw beschreven. Opmerkelijk daarbij is dat het onderwijs
door de Oosterhoutse norbertinessen werd verzorgd, die door de kloosterregels verplicht waren hun lessen van achter de tralies van het slot te geven.
In eerdere publicaties heeft Vroukje Muntjewerff-van den Hul haar licht over de sociale omstandigheden van de Bredase arbeiders laten schijnen. In deze bijdrage gaat
zij in op de arbeidsverschaffing aan de Bredase werklozen tijdens het interbellum en het eerste oorlogsjaar. De redactie koestert de stille hoop dat zij in de naaste toekomst
ook de samenwerking tussen de Bredase gemeentelijke overheden en de Duitse bezetter voor zover dat de werkverschaffing betreft, in kaart brengt.
De evacuatie van de Bredase bevolking in mei 1940 mag tot een van de meest dramatische gebeurtenissen van Breda tijdens de Tweede Wereldoorlog gerekend wor-
den. Hoewel daar al veel over gepubliceerd is, heeft Sierk Plantinga door zeer goed bronnenonderzoek in twee bijdragen de kennis daarover uitgebreid. Hij beschrijft
uitgebeid de repatriëring van duizenden Bredanaars die in Frankrijk waren gestrand.
De redactie is drs. W. Spapens en drs. C. Stevens veel dank voor hun taalkundige adviezen verschuldigd. Zoals vanouds was de samenwerking met het Stadsarchief
Breda en het Regionaal Archief Tilburg uitstekend. Daarnaast werd veel steun ondervonden van het Nationaal Archief in Den Haag en het Nederlandse Instituut voor
Oorlogsdocumentatie. De samenwerking met Drukkerij Gianotten verliep uitstekend zoals dat overigens al vele jaren het geval is. Zonder iemand iets tekort te willen doen
gaat onze dank bijzonder uit naar Marion Brugman van Drukkerij Gianotten. Zij weet ieder jaar weer de wensen van de redactie te vertalen in een opmaak van het
jaarboek die er wezen mag.
En zonder overmoedig te willen zijn, meent de redactie dat dit zestigste jaarboek laat zien dat de De Oranjeboom nog springlevend is en dat nog vele jaarboeken zullen volgen.
Namens de redactie,
Jan Schuiten, voorzitter