HEEMKUNDEKRING
OP DE BEEK
PRINSENBEEK
Beeldbank Bibliotheek
|
|
HEEMKUNDEKRING
|
|
|
|
|
Klik op deze tekst voor een 100% weergave van bovenstaande afbeelding |
|
| Boeknummer | : | 00177 |
|---|---|---|
| Titel | : | Geschiedenis van de Kleine Schans |
| Auteur(s) | : | Fer van Vuuren |
| Verschijningsjaar | : | 2010 |
| Beschrijving | : | Geschiedenis van de Kleine Schans De afbeelding op de omslag is een deel van de landkaart waarop Breda en omgeving in 1624 staat afgebeeld, van Johan Sebastian Untzen. De meest nauwgezette kaart van Terheijden tijdens het beleg van Breda 1624-1625. In feite ook de allereerste gedetailleerde kaart van Terheijden. Heel goed te zien het legerkamp van Carlo Roma, in het noorden van het dorp. Let op, de molen van Terheijden stond toen op de plaats waar nu het veerhuis is. Tijdens de gevechten in mei 1625 hadden de Spanjaarden de polders, rondom het dorp onder water gezet. Terheijden is voor 54 door water omgeven. Het Staatse leger naderde Terheijden over de dijk vanuit de richting Wagenberg, rechts op de kaart van Untzen. Ook de dijk naar Zevenbergen, nu de Laakdijk sluit daarop aan. Heel goed is te zien dat geheel Terheijden omschanst is, met als sterkste punt, de ingang van het dorp in het noorden, een afzonderlijk vestingwerk, precies op het punt waar de weg naar Wagenberg en de weg naar Zevenbergen bij elkaar komen. Dit vestingwerk wordt soms ook als de schans van Terheijden vermeld. Op deze plaats is in 1625 het meest en hevigst gevochten. Deze kaart is getekend door kapitein Johan Sebastian Untzen, die in Spaanse dienst in het Brandenburgse regiment bij de belegering van Breda in 1625 heeft meegevochten. Dit is in tijd gezien de derde schans/verschansing van Terheijden Voorwoord De samensteller van dit boekje heeft zich zoveel mogelijk gebaseerd op feiten. Een goede gewoonte is het meestal om de bronnen aan te geven. Ik doe dat zo weinig mogelijk in de tekst zelf, omdat ik er vooral een leesbaar boekje van wil maken en veel minder een historisch-wetenschappelijke uitgave. Een andere reden voor de sobere bronvermelding is dat ik het verhaal voor een groot gedeelte al 'in mijn hoofd' had. Ik had al veel gelezen en weet daarom niet altijd op alle momenten de bronnen aan te geven. Verder had ik al veel op papier staan, voordat we besloten om er een Vlasselt-uitgave van te maken. In eerste instantie heb ik mijn bronnen toen niet genoteerd. Ik weet natuurlijk wel wat ik gelezen heb en de bronvermelding op het eind is dan ook volledig. Een belangrijke informatiebron is ook internet geweest. In het samenstellen van dit boekje ben ik ook nogal eens op tegenstrijdigheden in mijn bronnen gestuit. Hoe gedetailleerder de beschrijvingen, hoe groter de verschillen. Ik heb het probleem soms simpel opgelost door bijvoorbeeld in de beschrijving van de gevechten van mei 1625 alle vertellers aan het woord te laten. Ik heb wel het taalgebruik gepopulariseerd en gemoderniseerd. De term de 'Kleine Schans' wordt gebruikt om het verschil aan te geven met de 'Grote Schans' of zoals deze nu wordt genoemd: de 'Spinolaschans'. Deze twee schansen werden in 1639 gebouwd door de Staatsen. Daarvoor zijn er schansen/verschansingen in Terheijden geweest die een aantal keren opgebouwd en afgebroken werden en die er telkens iets anders hebben uitgezien (schansen nr. 1, 2 en 3). De Kleine Schans, zoals wij die nu kennen, schans nr. 4 dus, is in 1639 gebouwd. In tegenstelling tot andere bronnen stel ik vast dat deze schans in 1680 niet is afgebroken. De Kleine Schans in Terheijden is wel degelijk een overblijfsel uit de Tachtigjarige Oorlog. De titel van het boekje had misschien ook kunnen zijn: 'De schansen van Terheijden' . Ten eerste, omdat er binnen het dorp in de loop der tijd meerdere schansen/verschansingen zijn geweest. Ten tweede, omdat er vlak buiten het dorp ook een schans ligt. Aan deze Grote Schans, die een veel minder bewogen geschiedenis kent, wordt in dit boekje weinig aandacht besteed. Het boekje gaat vooral over de voorlopers van de Kleine Schans en over de Kleine Schans zelf, zoals we die sinds 1639 kennen. Vandaar de titel: de geschiedenis van de Kleine Schans. N.B. De Kleine Schans maakt ook een onderdeel uit van de Zuider Frontier/ Noord-Brabantse (water)linie. de samensteller |
| Medium | : | Boek |
| Taal | : | Nederlands |
| Uitgever | : | Heemkundekring De Vlasselt |
| Aantal pagina's | : | 96 |