HEEMKUNDEKRING OP DE BEEK PRINSENBEEK Beeldbank Bibliotheek

 

Aantal gevonden publicaties : 235   (uit: 638) Getoond wordt publicatie : 1 t/m 30

Uitgebreid zoeken

1.

Boeknummer: 00140   Kasteel Boschdal. Bolwerk van Beeks verzet Oorlog -- Tweede Wereldoorlog, Prinsenbeek           (2013)    [Rinie Maas] Kasteel Boschdal. Bolwerk van Beeks verzet Dit boek is via deze link verkrijgbaar in de winkel van Heemkundekring Op de Beek. VOORWOORD AD VAN MELIS VOORZITTER HEEMKUNDEKRING OP DE BEEK Bij de research ten behoeve van zijn vorige boek over het drama op de Vloeiweide stuitte schrijver Rinie Maas regelmatig op de relatie met de ondergrondse in Beek. Dat was voor hem aanleiding om alle verhalen die hierover de ronde deden te bundelen en te analyseren en, waar nodig en mogelijk, met elkaar te verbinden. Het leverde zeer verrassende onthullingen en conclusies op en resulteert in dit boek met nader onderzochte maar vooral ook onbekende verhalen waarbij alle geheimen ontsluierd worden. Niet kon worden vermoed dat Boschdal als bolwerk van het Beekse verzet zelfs ook landelijk in zijn soort een unicum is geweest. Het landgoed Boschdal heeft in de loop der tijd verschillende functies gehad. Na een aantal jaren hockeyaccommodatie te zijn geweest is het nu een prachtige golfbaan, waar het goed toeven is. Eens was het echter een fraai landgoed met een sierlijk landhuis oftewel in de volksmond: een kasteel. Over dit in 1946 gesloopte kasteel is in het verleden al menigmaal geschreven. Dat is ook niet zo verwonderlijk want dit landgoed heeft een opmerkelijke historie zoals u in dit boek zult merken. Naast de min of meer bekende lotgevallen van de daar in de tweede helft van de 19e eeuw wonende familie van Alvay Rengers-van Bijlandt, waren er echter ook al jarenlang geruchten over de gebeurtenissen die zich daar en in ons dorp in de Tweede Wereldoorlog, kort voor de bevrijding van Beek op 30 oktober 1944, afspeelden. Maar men wist er vaak het fijne niet van. Daar komt nu met dit boek een einde aan. Tevens getuigen de verhalen van de bekende gemeenschapszin van Prinsenbeek. Die is dus niet alleen van deze tijd, maar blijkbaar altijd al aanwezig geweest. En zeker in moeilijke tijden komt deze mooie Beekse eigenschap zeer van pas. Oorlog en verzet vragen immers veel van mensen, zeker waar het op elkaar vertrouwen en kunnen steunen aankomt. Dit boek verhaalt over bijzondere gebeurtenissen die van alledaagse mensen bijzondere mensen maakten en hen tot daden brachten die ieders respect verdienen. De heemkundekring is erg verheugd over het initiatief van Rinie Maas om het oorlogsverleden van het landgoed Boschdal en het dorp Beek in een boek vast te leggen. Hij is als geen ander daartoe in staat vanwege zijn vermogen om mensen te enthousiasmeren en te motiveren om hieraan mede te werken. Samen met zijn vlotte, toegankelijke en intrigerende schrijfstijl heeft dit geleid tot een zeer lezenswaardig en uniek boek. Hiermee is wederom een waardevolle nieuwe stap gezet op de eindeloze weg van de geschiedschrijving van ons dorp en het invullen van de open plekken daarin. De dank van het bestuur van de heemkundekring Op de Beek en zeker ook van alle lezers gaat uit naar de schrijver en al degenen die hem hun medewerking gegeven hebben. Speciaal willen wij iedereen bedanken die voor dit boek hun - vaak persoonlijke - verhalen en ervaringen met ons wilden delen. Prinsenbeek, 26 september 2013 Ad van Melis Voorzitter Heemkundekring Op de Beek OORLOGSGEHEIM VAN BEZET DORP VAN DE SCHRIJVER Dit boek 'Oorlogsgeheim van bezet dorp', vervolg op 'Brabants oorlogsdrama Vloeiweide', schrijf ik niet voor de mooiigheid; noch voor de wetenschap al moet die cultureel wel haar eigen plaats worden toegekend, noch voor welk andere (elitair) literair doel ook. In het boek schrijf ik Boschdal, het kasteel dat in het laatste oorlogsjaar 1944 een hoofdrol vervult als een knooppunt van verzet, consequent met 'sch' omdat het in de tijd van haar bestaan zo gespeld wordt. Het roept sfeer op, zo'n woord. Verder heb ik niets te verantwoorden. Ik schrijf dit boek 'Oorlogsgeheim van bezet dorp' namelijk door verwondering en verbazing en door naarstig gezochte en opgedane kennis. Ik ken de oorlogstijd op Beek allereerst uit mijn jeugdjaren en vooral door verhalen van mijn hooggeachte en lieve ouders Willem Maas en Rika van der Westen als ook van mijn opa en oma's, mijn vele ooms en tantes en bekenden uit mijn jongelingentijd en door overlevering. Honderden keren heb ik ze geboeid gehoord. Ik heb er in dit boek niettemin een uiterst selectief en spaarzaam gebruik van gemaakt. Ik heb vooral de Bekenaren zélf, aan de hand van vele in terviews, met de onontbeerlijke steun van Janus Jochems, Wim Spapens en Frans Dikmans, laten vertellen, zoals het een chroniqueur betaamt. Als ik zelf aan Beek denk dan herinner ik me als kind de zon en de maan, de hemellampen die nergens mooier konden zijn dan daar, de molen aan het Moleneind, het geheimzinnige Liesbos, de eindeloos groene weilanden langs de Bredestraat, het zindelijke dorpje met zijn prachtige Markt; zijn immer geschrobde stoepen, de overal koerende duiven, de pastoor en zijn kapelaans met hun zwarte soutanes uit het interbellum gestapt, de bel van de koster en knielende mensen omdat ons Heer voorbijging voor bediening en berechting. De gedachte aan al die gemoedelijke mensen en hun stervenden, die in hun laatste uren intense bijstand krijgen van de buurt, ontroert me nog altijd en Beek is in de dienst aan een ander Beek gebleven. Ik hoor de welluidende namen bij ooms en tantes over Kèsje Gommeren, Tinus Taks en Jan de Kopere. Over de oorlog hebben mijn vader en moeder spannende maar ook liefelijke dingen verteld. Waarvan zuinig gebruik gemaakt is door mij. Ik zag in de jaren na de oorlog op het vredige Beek overal onschuld en zo was het ook in de jaren daarvoor. Ik vraag me in gemoede af, na anderhalf jaar onderzoek en schrijven en herschrijven, nu alles is voltooid, of de Duitsers het september 1944 ook niet zo gezien hebben? Het is - zeg ik meteen - niet waar; het is totaal niet waar; het is ook helemaal niet het verhaal dat ik u vertel maar het is bijna voorstelbaar dat het Duitse leger, dat niet de moed had om tijdig tegen Boschdal, bolwerk van Beeks verzet, op te treden, door dit vredelievende en bij uitstek Brabantse dorpje bedwelmd en betoverd is geraakt. Het is een hypothese met héél véél dichterlijke vrijheid. Als een welgemeende ode aan mijn geboortedorp après la lettre. De echte feiten over de oorlog op Beek zijn anders; soms ijzingwekkend en bikkelhard en die vertel ik aan u. Ik schrijf dit boek voor mijn geboortedorp Beek en de regio om ons te verplaatsen in de tijd van toen. Van de mensen vertel ik hun geschiedenissen, ook de dramatische, om ons te verbinden met elkaar. Misschien wat troost te schenken of zo mogelijk wat vreugde. In dat geval een zonnestraaltje te zijn. Ik hou me aan de archieven, de getuigenissen, de literatuur terzake en aan de feiten. Ik maak gebruik van de onvervreemdbare plicht van de schrijver van verbeelding en inlevingsvermogen om het zicht op de oorlog 1940-1944 op Beek en in West-Brabant zo helder en scherp mogelijk naar voren te brengen. Ik herinner aan de mensen om hun blijvend een naam te geven en omdat 'herinneren', volgens de beroemde Russische schrijvers, 'het door God gegeven broertje is van de liefde'. Prinsenbeek, 26 september 2013, Rinie Maas Uitgeverij Vorsselmans Zundert;

2.

Boeknummer: 00231   55 Jaar Zelfstandig Prinsenbeek Overheid -- Prinsenbeek, 55 jaar zelfstandig           (1996)    [Herman Dirven] 55 Jaar Zelfstandig Prinsenbeek Dit boek is via deze link verkrijgbaar in de winkel van Heemkundekring Op de Beek. Voorwoord Op I januari 1997 is de nieuwe gemeente Breda een bestuurlijk feit. Daarmee komt een einde aan een 55-jarige bestuursperiode van de gemeente Prinsenbeek. Veel personen hebben in die periode gezamenlijk onze gemeente opgebouwd en vandaag de dag zijn de inwoners terecht trots op ons dorp. Gezamenlijk hebben we ook met veel bezieling gestreden voor de zelfstandigheid van onze gemeente. Nu Den Haag anders heeft beschikt, zullen we echter de feiten onder ogen moeten zien en de toekomst op een positieve wijze tegemoet treden. Prinsenbeek, in 1942 ontstaan bij een gemeentelijke herindeling, wordt opgeheven bij een nieuwe gemeentelijke herindeling; de vierde herindeling in een periode van 75 jaar in de Baronie van Breda. De periode van 55 jaar is van wezenlijk belang geweest om met onze eigen gemeenschap Prinsenbeek te laten uitgroeien lot een dorp met een hoog voorzieningenniveau en een sterke sociale structuur. Juist die socia- le structuur en een wel zeer bloeiend verenigingsleven vormen naar mijn overtuiging een ijzersterke basis om op een positieve manier naar de toekomst te blijven kijken. Een burgermeesterschap van vier jaar in Prinsenbeek is te kort om nu al af te sluiten. Vanaf de dag van mijn installatie werd ik geconfronteerd met de gemeentelijke herindeling. Later kwam daar de problema- tiek van de inpassing van de hogesnelheidslijn bij. Deze dossiers hebben in de afgelopen periode veel van mijn tijd gevergd; daardoor bleef er onvoldoende lijd over voor zaken die ik ook nog had willen oppak- ken. Zeker bij de discussie over de gemeentelijke herindeling en de inpassing van de hogesnelheidslijn heb ik steeds het gevoel gehad spreekbuis te zijn van een unanieme gemeenteraad en een zeer constructieve bevolking. Dit heeft mij steeds geïnspireerd en juist daarom kijk ik met positieve gevoelens terug op mijn burgemeesterschap in Prinsenbeek. Ik wens Prinsenbeek en haar inwoners alle goeds toe voor de toekomst. Prinsenbeek, 29 december 1996. Drs. C.J.G.M. de Vet Burgemeester van Prinsenbeek INLEIDIND VIJF en VIJFTIG JAAR ZELFSTANDIG PRINSENBEEK Ons dorp heeft in de ruim zeven eeuwen, of misschien zelfs nog langer dat het nu bestaat, een halve eeuw op eigen benen mogen staan. In hei begin was hel even wennen, maar nadat de jonge gemeente had leren lopen, groeide ze op lot een mooie en gezellige gemeenschap. Als echte daad van zelfstandigheid veranderde de gemeente haar naam. Het moeilijke en gemakkelijk ver- warrende Beek NB. werd op 1 jan 1951 definitief gewijzigd in Prinsenbeek. De nieuwe naam lag voorde hand omdat we altijd een deel van de gemeente Princenhage waren geweest. Toch zal er een typisch ver- schil in met de oude gemeentenaam en wel in de schrijfwijze: onze nieuwe naam werd op moderne wijze gespeld. Toen de jonge gemeente in 1942 werd opgerichi bezat ze hoegenaamd niets, zelfs geen gemeentehuis. Het oude gemeentehuis op de Haagse Markt te Breda was gedurende de eerste helft van onze zelfstandigheid ook ons gemeentehuis. De tweede helft hebben we gelukkig op de eigen Beekse Markt een prachtig pand als gemeentehuis gehad. In de ruim halve eeuw van zelfstandigeheid is ons doip uilgegroeid van een kleine agrarische gemeen- schap tol een driemaal zo grote forensenwoonplaats. Niet, dal er nu minder in de land- en tuinbouw gepro- duceerd wordt. Integendeel, maar het is wel sterk veranderd. Op het dorp kende haast iedereen ook iedereen. Er waren wel strenge scheidingen tussen de verscheide- ne “standen”, zoals de notabelen, de grote boeren, de middenstand en de arbeiders, maar in geval van bu- renhulp of ondersteuning stonden ze wel allen en altijd klaar voor elkaar. Bij feest of overlijden stond men paraat om samen de voorbereiding en uitvoering op zich te nemen. Dat Beek, nu Prinsenbeek, kon de goede zaken uit het verleden vrij goed behouden. Dat kwam door een eigen parochie, die dit jaar haar tweehonderd jarig bestaan viert en zeker ook door een zelfstandige gemeente, die van 1942 tot 1997 heeft bestaan. De Prinsenbeekse gemeenschap heeft prachtige kansen gekregen en daar verstandig gebruik van gemaakt. Het verleden werd goed besteed, moge de toekomst ook zo zijn. Gemeentebestuur Prinsenbeek;

3.

Boeknummer: 00289   Gids voor boeren- en volksgeneeskunde Historie -- 06.013           (onbekend)    [onbekend] Gids voor boeren- en volksgeneeskunde In deze tijd van moderne geneeskunde komen we steeds meer tot de ontdekking dat de middeltjes uit oma’s tijd nog zo gek niet waren. Dit boekje zit boordevol echte ouderwetse, beproefde tips. Een boekje om bij de hand te houden. Tips voor medisch gebruik en wondverzorging dmv kruiden en huishoudelijke middelen. Rebo Productions;

4.

Boeknummer: 00311   Boekendonck, een verhaal apart Cultuur -- Bibliotheek Boekendonck           (2020)    [Marjan van der Laken] Boekendonck, een verhaal apart Jubileumboekje van vrijwilligersbibliotheek Boekendonck te Prinsenbeek Inhoud Inleiding 5 Van idee naar werkelijkheid 8 Boekendonck 2015-2020 14 Blik op de toekomst 42 Voorgeschiedenis 46 Lijst Vrijwilligers Boekendonck 56 Colofon 58 Inleiding 6 Het is nu vijf jaar geleden dat vrijwilligersbibliotheek Boekendonck is opgericht. Aanleiding voor een jubileumboekje vonden Lucie Rijsdijk en Laura van Opstal tijdens de kerstborrel van Thebe eind 2019. Het accent van dit boekje ligt op de eerste vijf jaar van Boekendonck. Maar ook de voorgeschiedenis van de bibliotheekvoorziening in Prinsenbeek komt aan bod, omdat Boekendonck hiervan een uitvloeisel is. Bij de opening van Boekendonck op 17 oktober 2015 gaf Bekenaar Kees Nagelkerke al een inkijkje in de bibliotheekgeschiedenis van Prinsenbeek. Dat verhaal is in een apart hoofdstuk verwerkt. Boekendonck is inmiddels van een kleine naar een grotere ruimte gegaan met fraaie inrichting. Een stap verder naar een dorpsbibliotheek voor iedereen en tegelijk een ontmoetingspunt: de droom van de initiatiefnemers. Mogelijk gemaakt door de medewerking van bestuur en medewerkers van Woonzorgcomplex Thebe/Hagedonk. Op basis van een sterke groep vrijwilligers en een groeiende belangstelling vanuit de bewoners van Prinsenbeek en Hagedonk. Vereniging Boekendonck;

5.

Boeknummer: 00312   Wat onze voorouders wisten Natuur -- Kruiden           (2021)    [Ien Doorn] Wat onze voorouders wisten. Dl 2. Kruiden rondom Terheijden Wagenberg en Langeweg Voorwoord ‘Wat onze voorouders wisten' Wat wij jammer genoeg al lang vergeten zijn, is wat de natuur ons allemaal te bieden heeft op het gebied van voedsel en geneeskrachtige kruiden. Het hele jaar door geeft de natuur ons wilde planten die boordevol gezonde voedingsstoffen zitten, eetbaar en smakelijk zijn. Onze voorouders gebruikten geneeskrachtige kruiden om o.a. maagklachten te bestrijden, bloedingen te stoppen, botbreuken te behandelen en zelfs voor geestelijke vlieguren. In dit boekje wordt verteld welke planten je kunt eten, welke je zeker niet moet eten en hoe ze vroeger in de volksgeneeskunde werden gebruikt. Er geldt een aantal (ongeschreven) regels voor het wild plukken: •    Weet je het niet, dan eet je het niet. Dit omdat er ook giftige planten bestaan. •    Is een plant zeldzaam maar wel eetbaar dan laat je die staan. •    Is een plant beschermd of staat hij op de rode lijst, dan lekker laten staan. •    Wildplukken valt onder stroperij. Kleine hoeveelheden plukken wordt oogluikend toegestaan. Pluk je grote hoeveelheden, dan is dit strafbaar. Goede vriendin Gwen van der Meer wil ik bedanken voor het redigeren van dit boekje. Van oud collega Henk Schell kreeg ik toestemming om zijn foto’s van het penningkruid, rodekoolzwam, korenbloem en paardenbloem te gebruiken. Hiervoor mijn dank. Fons de Weert wil ik bedanken voor de vormgeving. Veel leesplezier gewenst Ien Doorn Heemkundekring De Vlasselt;

6.

Boeknummer: 00313   Erfgoed in Noord-Brabant. Vestingsteden langs de linie Monumenten -- 08.027           (2021)    [Maikel Roelofs] Erfgoed in Noord-Brabant. Vestingsteden langs de linie. Overzicht van de vestingsteden in Noord-Brabant. Inhoud Vestingsteden langs de linie 5 Vestingsteden in Noord-Brabant 13 Bergen op Zoom 14 Steenbergen 18 Willemstad 22 Klundert 27 Breda 30 Geertrui 33denberg Woudrichem 36 Heusden 40 ’s-Hertogenbosch 44 Megen 48 Ravenstein 51 Grave 57 Om verder te lezen 62 Adressen 62 Illustratieverantwoording 63 Over de auteur 64 Colofon 64 Vestingsteden langs de linie Door de geschiedenis van Nederland heen is er meermaals een dreiging geweest vanuit het zuiden. Zowel de Belgen, de Fransen als de Spanjaarden hebben al dan niet meer dan eens oorlog gevoerd met de Nederlanden. Het is dus niet vreemd dat er in Noord-Brabant al eeuwen een verdedigingslinie ligt waarmee de rest van het land tegen invallen uit het zuiden beschermd moest kunnen worden. Stichting Matrijs Utrecht;

7.

Boeknummer: 00314   De geschiedenis van kasteel 'Hof van den Houte' en zijn bewoners Monumenten -- 08.034           (2021)    [Drs M.J. Bicknese] Geschiedenis van het Ettense kasteel Hof van den Houte en zijn bewoners. 500 jaar geschiedenis met veel illustraties INHOUDSOPGAVE 0.1 Voorwoord 7 0.2 Voorwoord auteur 9 0.3 Ten geleide (Leeswijzer 1) 11 0.4 Het Leenstelsel (Leeswijzer 2) 13 Deel 1. Het hof van den Houte in de Middeleeuwen 1.1 Hoe kwam Etten aan zijn kasteel, aan Hof van den Houte? 15 1.2 De heren van Ten Houte en Etten 19 1.3 De omvang en inkomsten van het hof te Etten in de 14de eeuw 23 1.4 De vererving van het goed ten Houte door de familie Uten Houte zelf 24 1.5 Oom Arnt sterft. Wie volgt? 29 1.6 Verdere opdeling van de eigendommen; de verdelingsakte van 1448 33 1.7 Flendrik Steenwech komt op het toneel; Etten raakt los van de familie Van den Houte 35 1.8 De bezittingen Van den Houten vallen uiteen; Jan Pot bezit het kasteel 38 1.9 Een eerste indruk van het kasteel, het gebouwhuis zelf in de 15de eeuw 43 Deel 2. Het hof van den Houte in de 16de en 17de eeuw 2.1 Twee generaties Van Aerschot-Schoonhoven 45 2.1.1 Hendrik van Schoonhoven 46 2.1.2 Jan van Schoonhoven 49 2.2 Van der Straten; bijna 80 jaar bezitter van kasteel van den Houte 55 2.3 17de eeuw: Hinckaert en d’ Assignies sterven kinderloos 64 2.4 De strijd breekt los 71 2.4.1 Intro 71 2.4.2 De rol van Savernel en van der Schueren 74 2.4.3 De rol van Gageldonk 76 2.4.4 Verloop van de twist 77 2.4.5 Duidelijkheid 85 2.5 Hoe zag het kasteel van den Houte er uit in de 16de en 17de eeuw? 89 2.5.1 Beschrijvingen 89 2.5.2 Reparaties aan brug en Hof van den Houte 1671-1675 92 2.5.3 Afbeeldingen van het kasteel 96 2.6 De laatste adel in Etten: Van den Tympel en de Rubempré 108 Deel 3. Hof van den Houte, de laatste honderd jaar (1717-1816) 3.1 Intro 111 3.2 Adriaen Cornkoper 113 3.3 Cornelis Cornkoper 115 3.4 Cornkoper vindt een vrouw: Frantjoise Tilly 119 3.5 Intermezzo: De familie Tilly 123 3.6 Cornkoper eigenaar van het Hof van den Houte 125 3.7 Cornkopers jaren als getrouwde schout (1717-1732) 127 3.8 Intermezzo: korte genealogie van der Mee en Snels 131 3.9 Wie is de biologische vader van Govert van der Mee? 133 3.10 Hoe verliep het de schout in zijn laatste vijftien jaar? 137 3.11 De laatste jaren van Cornelis Cornkoper 139 3.12 Elisabeth Snels erft Hof van den Houte en trouwt 142 3.13 Govert van der Mee laatste kasteelheer 148 3.14 De sloop 154 3.15 De nalatenschap van Govert van der Mee 160 3.16 Hoe zag het kasteel er op het laatst uit? 163 Deel 4 Afsluiting 4.1 Wat is er over van het kasteel? 177 4.2 Archeologisch onderzoek 179 4.3 Samenvatting 184 Nawoord 188 Bijlagen 189 Belangrijkste literatuur 215 Afkortingen 216 Voorwoord Op 11 mei 1947 werd de Heemkundige Werkkring Jan uten Houte opgericht. De eerste initiatieven daartoe werden al in het begin van 1941 ondernomen maar door de bezetting werd in september van dat jaar de in het najaar van 1940 opgerichte Bond van Heemkundige Studiekringen verboden. Daardoor konden de Etten-Leurse activiteiten niet openlijk beoefend worden. Jan uten Houte was in 1947 de vijfde heemkundekring in de provincie en de eerste in West-Brabant. In 2022 wordt dus het 75-jarig bestaan van de inmiddels vereniging ‘Heemkundekring Jan uten Houte’ bereikt, een albast jubileum, soms ook kroonjuweel genoemd. Welgemeende felicitaties zijn dus zeker op zijn plaats. Rond een jubileum worden allerlei festiviteiten georganiseerd, maar de sinds maart 2020 heersende coronapandemie maakte het voor de vereniging onmogelijk activiteiten voor te bereiden omdat lang (en nu nog) onduidelijk is of deze rond de jubileumdatum doorgang kunnen vinden. Om in aanloop naar het jubileum de leden van vereniging toch enigszins bij deze heuglijke gebeurtenis te betrekken heeft het bestuur in de loop van 2020 besloten een nieuwe loot aan de boom van de serie Bijdragen tot de geschiedenis van Etten-Leur toe te voegen. Sinds een aantal jaren doet Maarten Bicknese onderzoek naar het kasteel te Etten, ook wel aangeduid met Hof van den Houte of kasteel Uten Houte, en haar eigenaren en bewoners. Het doel was om, zoals hij in 2019 in kwartaalblad Heem-EL schreef, te komen tot een boek met alle bijzondere details. In het verleden zijn over het kasteel, de eigenaren en bewoners al enkele kleinere publicaties verschenen, maar zijn onderzoek had zoveel nieuwe en onbekende informatie opgeleverd dat een nieuwe publicatie over het onderwerp gerechtvaardigd was. In de eerste jaargang van het kwartaalblad lichtte Bicknese door middel van korte stukjes alvast wat tipjes op over het toen nog erg schemerige verhaal over het kasteel. Het resultaat van het onderzoek ligt nu voor u: De geschiedenis van kasteel “Hof van den Houte” en zijn bewoners. Een kloek (naslag)werk van bijna 200 pagina's tekst en vele afbeeldingen en kaders, aangevuld met dertig pagina's bijlagen waarin de belangrijkste documenten zijn weergegeven. Een uitgebreid notenapparaat verantwoordt de inhoud en geeft een duidelijke indruk van de weg door archieven en publicaties die Maarten Bicknese heeft afgelegd om tot dit resultaat te komen. In drie chronologisch geplaatste hoofdstukken en een Afsluiting neemt de auteur de lezer mee op een tocht gedurende meer dan 500 jaar wel en als kantelen en een overkapping van de oor- spronkelijk hoofdingang die de indruk van een ophaalbrug moet wekken. Terecht vraagt Maarten Bicknese zich af of daardoor bij bezoekers de gedachte zal opkomen dat hier ooit een kasteel gestaan heeft. Enkel straatnamen als Hof van den Houte, maar ook Bijvang, Bogaard, Burchtplein, Ridderstraat, Slotlaan en Voorvang moeten de gedachte aan wat hier ooit was levend houden. Een bijzonder stukje Etten(-Leur) wordt in dit boek gepresenteerd. Met het resultaat wil ik zowel de auteur als de heemkundekring van harte feliciteren en u, lezer, wens ik veel plezier bij het lezen of bladeren door dit boek. Wellicht dat u bij een volgend bezoek aan het winkelcentrum nog eens terugdenkt aan het gebouw en de bewoners van het Hof van den Houte. Juni 2021 M.A.M. Voermans oud-medewerker West-Brabants Archief Voorwoord auteur Sinds ik in Etten-Leur woon, en dat is nu al weer 45 jaar, ben ik in de historie, het landschap, de dorpsontwikkeling en de inwoners van mijn woonplaats geïnteresseerd. Als leraar probeerde ik namen van mijn leerlingen mede te onthouden door de familierelaties of hun woonomgeving in te prenten. Na verloop van tijd werden namen als de Hilsebaan, Attelaken, Luijkx, Coremans, Heeren en andere vertrouwd voor mij. Door mijn stamboomhobby ontdekte ik bovendien dat ik ook in Etten voorouders heb. Ik begon me er al gauw thuis te voelen. Maar ook viel het me na een aantal jaren op dat, als ik iets over de oude Etten-Leurse historie las, dat dit steeds dezelfde verhalen waren. Ik miste nieuwe aanvulling. Soms werd dit gepresenteerd als een eigen verhaal, terwijl het dus al keer op keer was verteld. Nou geeft dat op zich niets, ware het niet dat er ook wel eens fouten in stonden, die dan argeloos (begrijpelijk) of klakkeloos (minder begrijpelijk) werden overgenomen. Ik wil al deze publicaties absoluut niet negatief beoordelen, integendeel ze zijn voor mij een enorme stimulans geweest en het fundament voor mijn onderzoek. Op de plaats van het huidige winkelhart van Etten-Leur stond het Hof van den Houte en dit kasteel vormt de rode draad door dit boek. Het zojuist geschetste probleem geldt namelijk zeker ook voor dit kasteel. Het kasteel zal er vanaf de 14de eeuw tot begin 19de eeuw, dus zo'n 500 jaar hebben gestaan. Er is echter maar heel, heel weinig concreets over bekend. Het enige verschenen boekje van de Heemkundekring door Toon Buckens over dit kasteel geeft een aardig goed beeld van de historie van het kasteel, maar er zijn toch wel aanvullingen en nieuwe inzichten bij te geven. Het zojuist genoemde boekje en Het Centrumplan van Etten-Leur waren een voorbeeld en belangrijke leidraad voor mijn onderzoek. Ik richtte me bij het onderzoek behalve op het kasteel zelf ook op familie- en andere relaties tussen de personen en kwam daarbij tot soms verrassende ontdekkingen. Mijn overweging daarbij was dat het vreemd zou zijn als wel de utenHoutes vanaf 1300 tot 1450 uitvoerig besproken zouden worden als stichters van het kasteel, en dat vervolgens vier eeuwen kasteelbezit door andere families in een paar bladzijden zouden worden afgehandeld. Wie waren die opvolgende bezitters en bewoners? En welke rol speelden zij in Etten? Welk belang hadden zij bij het bezit? Gevolg is wel dat ik af en toe flinke uitstappen moest maken, die op zich weinig met het gebouw Hof van den Houte te maken hebben, maar dus wel met zijn bewoners of met de plaats waar het beschrevene zich afspeelde. Zeer uitvoerig weid ik uit over Cornelis Cornkoper, die 40 jaar eigenaar en bewoner was. Wat was hij voor een persoon, in de publicaties vaak afgeschilderd als een autoritair en “grimmig” man. Klopt dat beeld wel? Hij was de eerste niet-adellijke eigenaar, en het verhaal wordt nog merkwaardiger als we zien hoe het kasteel na hem overgaat in de handen van de dienstmeid die als weesmeisje op het kasteel kwam werken. Ik ben me ervan bewust dat deze hoofdstukken feitelijk niet over het kasteel gaan. Maar door deze families in het kasteelonderzoek te betrekken ontstaat er ook een beschrijving van het tijdsbeeld van de Vrijheid Etten, Leur en Sprundel gedurende de 18de eeuw en begin 19de eeuw, de laatste 100 jaar van het kasteelbestaan. Eindelijk ligt dan nu het resultaat van de verwerking van alle verzamelde gegevens voor me, voor u, lezer, en ik hoop dat u er veel plezier van gaat beleven. Maar ook gemak, want zoals gezegd, veel lees je over de historie in kortere of langere artikelen en dit boek probeert een leesbare verzameling en samenvatting over het kasteel te zijn, zodat er naar ik hoop voor veel geïnteresseerden een naslagwerk ligt over het kasteel en zijn bewoners. Met dit boek heb ik dan ook een tweede doel. Ik hoop hiermee nog meer mensen geïnteresseerd te krijgen voor de historie die verder terug gaat dan grootmoeders tijd. En een derde doel is om de onderzoekende lezers zover te krijgen dat zij dit boek gaan aanvullen en corrigeren. Want ongetwijfeld heb ook ik fouten gemaakt met lezen van het soms lastige oude schrift, of met de uitleg van een akte. En eerlijk is eerlijk, ook ik heb wel heel veel, maar niet alle bronnen nagetrokken. Niet alle zegels van uten Houte heb ik gecontroleerd evenmin als élke bron in de gepubliceerde teksten van gerenommeerde onderzoekers zoals Boeren. Ook tikfouten door mij kunnen heel storend zijn vooral bij namen of jaartallen. En er blijven bovendien genoeg vragen over. Lang niet alle mogelijke bronnen zijn nagelezen, zodat er zeker nog het een en ander te ontdekken blijft. Ik heb dan ook regelmatig een stukje discussie uitgeschreven, en vraagtekens gezet. Het scheppen van een beeld van hoe het kasteel eruitzag en waar precies het lag vond ik het moeilijkste van dit onderzoek. Ik verwacht dan ook juist hierop veel reacties, wat hopelijk dit troebele beeld zal verhelderen. Ik zou iedereen willen aanmoedigen om in de oude documenten te duiken en de moei- te te nemen om het oude schrift onder de knie te krijgen, dat is met wat oefening echt wel te doen. Er gaat een wereld voor je open. En dan valt er nog heel veel te ontdekken over onze geschiedenis. Ik houd me zeer aanbevolen voor elke opmerking aanvulling of verbetering en ik hoop dan ook dat er een tweede druk gaat komen. Maar op de eerste plaats hoop ik u met dit boek een naslagwerk en vooral ook leesplezier te geven. Het is ondoenlijk om iedereen te noemen die me geholpen en gestimuleerd heeft om door te gaan. Maar wel wil ik absoluut Cor Aertssens noemen die me heeft uitgedaagd om dit onderzoek en het boek te starten. Hij gaf me al zijn aantekeningen als startpunt en heeft me kritisch leren kijken naar teksten over historie. Mensen uit de heemkundekring, archiefmedewerkers, vrienden en bekenden gaven me feedback of zelfs concrete gegevens die ze welwillend met me deelden. En ook mijn lieve Dieneke heeft menig onderdeel van dit boek kritisch gelezen en met me besproken. Zonder al die hulp was dit boek niet verschenen. Dank jullie wel allemaal. Tenslotte ben ik ook erg blij, trots en dankbaar met het feit dat het bestuur van de Heemkundekring Jan utenHoute mijn boek als jubileumuitgave wil laten verschijnen, zodat het wijd verspreid wordt. Ik wens de vereniging nog vele jaren toe in onze boeiende gemeente. Maarten Bicknese mjbicknese26@gmail.com Heemkundekring Jan uten Houte te Etten Leur;

8.

Boeknummer: 00315   Nog meer verhalen van Johan Bax Cultuur -- 09.020           (2021)    [Johan Bax. Illustraties Jos Krijnen] Nog meer verhalen van Johan Bax Kinderverhalen in een fictief Brabants dorp Voorwoord Na het vorige boek, ‘Verhalen van Johan Bax’, kregen we vooral leuke reacties, van jong en oud. Vandaar dat we besloten er nog een te maken. Ook nu met de opzet dat er 3 generaties plezier aan beleven! De verhalen spelen zich af in het dorp Heijdenberg, ergens in Brabant. Ze gaan over een gezin met 2 kinderen, 2 katten en een hond en bijzondere dorpsfiguren. De illustraties bij de verhalen zijn ook nu van Jos Krijnen. Als er geen tekst in de boekjes zou staan, was het ook al de moeite waard om het uit te geven, zo mooi zijn ze. Ed Oud deed de correctie, de vormgeving is van Fons de Weert. Dit boek is speciaal voor Mees, Piet, Milan, Vieve, Cato, Veerle, Teun, Julia, Lise en Fien, en alle andere kinderen. Veel leesplezier Johan Bax Heemkundekring De Vlasselt Terheijden;

9.

Boeknummer: 00316   De Nederlandse Vlag in heden en verleden Historie -- 06.002           (1990)    [Derkwillem Visser] De Nederlandse Vlag in heden en verleden Kennis en feiten rondom de Nederlandse vlag Dit boek is opgedragen aan hen die hun leven gaven voor het verkrijgen en behouden van onze vrijheid en ons democratisch staatsbestel. Inhoud Woord vooraf 7 Vlaggen in het algemeen 9 Vlagen kleur 12 De Nederlandse vlag 14 Het Nederlandse staatswapen 35 Het Nederlandse volkslied 42 De kroonjuwelen 45 De Koninklijke vlaggen 48 Vlaggen en wapens van de Nederlandse provincies 58 Groningen 58 Friesland 60 Drenthe 63 Overijssel 65 Utrecht 66 Gelderland 67 Noord-Holland 68 Zuid-Holland 70 Zeeland 72 Noord-Brabant 74 Limburg 75 Flevoland 77 Vlaggen en wapens van de Nederlandse Antillen 79 De Nederlandse Antillen 79 Aruba 80 Bonaire 82 Curaçao 83 St. Maarten 85 St.Eustatius 85 Saba 86 Internationale vlaggen in Nederland 87 Vlaggenprotocol 89 Literatuur 95 Woord vooraf Met deze uitgave heb ik niet de intentie de levensloop van onze nationale driekleur te vervolgen door middel van een onderzoek op wetenschappelijke basis. In het verleden hebben reeds diverse gerenomeerde historici boekwerken geschreven over het ontstaan van de Nederlandse vlag, een onderwerp dat zelfs nog in de jaren dertig van de twintig- ste eeuw aanleiding gaf tot een soort vlaggenoorlog, met als inzet de vraag: rood, wit en blauw of... oranje, wit en blauw? Ik heb hier geen andere pretentie dan de lezer te laten zien waarom wij thans een vlag hebben met drie horizontale banen, van boven naar beneden: rood, wit en blauw. Niet alleen de nationale vlag wordt besproken; we gaan in een soort vogelvlucht terug naar het verleden en daarna in een boog naar het heden, daarbij passerende de vlaggen van onze provincies en de andere gebiedsdelen van het Koninkrijk der Nederlanden. De Koninklijke vlaggen worden niet vergeten. Aandacht wordt ook besteed aan het vlaggcnprotocol en aan vlaggen die in ons land gebruikt worden door de in Nederland wonende en werkende minderheden. Ik zou dus willen zeggen: ‘fasten your seatbelts' en veel lees- en kijkgenot! Amsterdam, augustus 1990 Derkwillem Visser Jr. De Bataafsche Leeuw Amsterdam;

10.

Boeknummer: 00317   Momenten uit drie eeuwen kluishistorie Religie -- 07.034           (1973)    [Domien de Jong, archivaris] Momenten uit drie eeuwen kluishistorie Korte geschiedenis van het heremietenklooster De Achelse Kluis en z'n bewoners in Valkenswaard. INHOUD BIBLIOGRAFIE ..............................................XIII INLEIDING .................................................XVII EERSTE DEEL DE HERMITAGE VAN SINT JOZEF IN DE ACHELSE HEIDE, 1685—1798 VOORGESCHIEDENIS (1656—1685)................................. 7 Grenskapel voor de heerlijkheid Waalre-Wedert (1656—1670) .... 7 Grenskapel voor Valkenswaard (1689—...)..................... 12 Grenskapel voor Valkenswaard (1736—...)..................... 14 DE HERMITAGE VAN SINT JOZEF (1685—1798)..................... 16 De stichtingsperiode (1685—1693)............................ 16 Naar de definitieve levensvorm (1693—1732).................. 28 Naar de definitieve huisvesting (1732—1793)................. 40 Naar opheffing en liquidatie (1790—1798).................... 57 De Hermitage van Achel een rustig maar toch een omstreden bezit (1798—1845)... 68 BIJLAGEN I Oversten van de Hermitage (1685—1798).................... 74 II Broeders eremieten van de Hermitage (1685—1798)......... 74 TWEEDE DEEL HET KLOOSTER VAN SINT BENEDICTUSIN DE ACHELSE KLUIS, 1846—1971 VOORGESCHIEDENIS (1838—1846).................................81 Het moeilijke begin te Meerseldreef (1838—1843)............. 81 De verwachte oplossing ligt te Achel (1843—1846)............ 88 HET KLOOSTER VAN SINT BENEDICTUS (1846—1971) .... 96 Een positieve aanzet bekroond (1846—1871)........................ 96 Successen en controversen (1871—1914)............................105 Van noodklooster tot nieuwbouw (1914—1952)...................... 132 Na consolidatie meer openheid (1952—1971)....................... 146 BIJLAGEN I Trappisten en Westmalle........................................163 II Verheffing tot abdij..........................................168 III De aanwezige communiteit....................................175 IV De overledenen..............................................179 V De abten ....................................................192 VERKLARING VAN MOEILIJKE WOORDEN.............................202 REGISTER VAN PERSOONS- EN PLAATSNAMEN........................205 HERKOMST FOTO’S..................................................216 COLOFON .........................................................216 SUPPLEMENT Kaart A: Achelse kaert figuratief van 1750 Kaart B: Noodklooster O. L. Vrouw der Verijzenis VERANTWOORDING Ter gelegenheid van de viering van het eeuwfeest als trappistenklooster verscheen in 1946 het boek ’De Achelse Kluis, 1846—1946’. Dit is nu aanleiding geworden de daarbij gebruikte bronnen en literatuur te controleren en een nieuwe documentatieverzameling aan te leggen. Een meer volledige geschiedenis van de Achelse Kluis zou te zijner tijd daaruit kunnen geschreven worden. Speurtochten langs diverse archiefdepots hebben veel materiaal opgeleverd, dat zowel voor de eremietentijd (1685-1798) als voor de trappistentijd (1846—1971) van zeer groot belang moet worden geacht. Het ontstaan van de Achelse Kluis in 1685 is niet los te denken van een verschijnsel, dat na de in 1648 gesloten Vrede van Munster algemeen voorkwam in de zuidelijke Generaliteitslanden. De bewoners van deze gebieden waren gedwongen kerkjes of kapellen te bouwen over de landsgrens heen, omdat binnen het eigen gebied der Staten geen sprake meer kon zijn van een openbare uitoefening van de katholieke eredienst. Geen wonder, dat als de gelovigen buiten de grenzen van deze onderdrukte territoria moesten kerken, spoedig ook de pastorie of de pastoorswoning daar werd overgebracht. Kerk en pastorie horen immers bijeen te liggen. Dit begrepen ook de inwoners van Valkenswaard en zo werden ’Het Weerderhuys’ en ’D’oratorie van Verckensweert’ in elkanders nabijheid gesitueerd. In deze niet bewoonde pastoorshuizinge begon in 1685 de eerste eremiet, een Eindhovenaar van geboorte, het kluizenaarsleven. Spoedig kreeg hij volgelingen, waardoor de naam ’Het Weerderhuys’ verdween en die van 'Hermitage’ of 'Achelse Kluis’ kwam. De Achelse Kluis heeft dus een voorgeschiedenis. Sedert het jaar 1656 zijn ruim drie eeuwen verstreken en bijna al die tijd heeft dit klooster zijn invloed doen gelden. Het boek 'Momenten uit drie eeuwen Kluishistorie’ bevat geen volledige beschrijving van de lotgevallen en het leven in en over de Achelse Kluis. Het is veeleer een kennismaking met de uitwendige geschiedenis van dit alombekende klooster. Binnen een kort bestek kon geen uitgebreide historie worden geboden. Een bibliografie van geraadpleegde archivalia en gedrukte bronnen gaat vooraf. De inleiding is noodzakelijk, omdat de geschiedenis van de Achelse Kluis berust op een cisterciënser traditie, welke in de laatste drie eeuwen typisch naar de geest van de trappisten is omgebogen, waardoor de nadruk niet zozeer op Cïteaux als wel op La Trappe is gevestigd. De meer spirituele of monastieke zijde van de Achelse Kluisgeschiedenis is in beknopte vorm weergegeven, waarvan de inleiding werd toevertrouwd aan pater Edmundus Mikkers. De illustratie van 'Momenten’ bezit een suggestieve kracht en is geheel aangepast aan de tekst. De medewerking van pater Rafaël van Doren uit de abdij Sion te Diepenveen en de grote bereidwilligheid van de heer Fr. van lersel van het gemeente-archief Tilburg hebben de aangepaste illustratie mogelijk gemaakt. Het register van persoons- en plaatsnamen werd samengesteld door mevrouw H. J. Lutkie-van Erning uit Eindhoven, waarvoor ik haar zeer erkentelijk ben. Ook de correctie werd door haar verzorgd. Mijn dank aan de heer Mr. A. L. G. M. van Agt, gemeente-archivaris van Eindhoven, voor zijn medewerking. Ook dank aan mijn collega voor de hulp om het geschiedkundig relaas op zijn objectiviteit te onderzoeken. Het werk aan deze jongste publicatie over het ontstaan en de uitbreiding van de Achelse Kluis is niet vergeefs geweest, indien in de toekomst een volledige geschiedenis van het tijdperk na de Tweede Wereldoorlog kan worden gerealiseerd. Achelse Kluis, 31 december 1972. Klooster De Achelse Kluis;

11.

Boeknummer: 00318   Breda, de koorbanken van de Grote of Lieve Vrouwekerk. Misericordereeks. Monumenten -- 08.033           (1983)    [J.A.J.M.Verspaandonk] Breda, de koorbanken van de Grote of Lieve Vrouwekerk. Boek uit de Misericordereeks. DE KERK Aan de Heren van Breda, de Bredase Nassau's dankt deze stad de Grote- of Lieve Vrouwekerk, na de St. Jan in ’s Hertogenbosch het fraaiste voorbeeld van de Brabantse gothiek in ons land. In 1410 lieten Engelbrecht I van Nassau en zijn vrouw Johanna van Polanen een begin maken met het koor. Het nieuwe gebouw moest een ander godshuis vervangen. Volgens een oor- konde uit 1269 was dit de eerste stenen kerk ter plaatse en was men in dat jaar bezig deze te bouwen. Omdat de stad reeds kort na 1116, toen de eerste Heer van Breda, Hendrik, optrad, een parochiekerk gekregen moet hebben, zullen aan deze oudste stenen kerk een of meer houten bouwsels voorafgegaan zijn. Vóór die tijd moesten de inwoners van Breda hun godsdienstplichten vervullen in Gilze, waar de enige parochiekerk stond die het Land van Breda rijk was. Een van de teksten die het jaar 1410 aangeeft voor het begin van de bouw van het koor, deelt ons ook mee, dat Engelbracht I en Johanna van Polanen resp. in 1442 en 1445 in de noordelijke koorzijbeuk begraven zijn. Hun grafmonument werd nog tijdens het leven van Engelbrecht, waarschijnlijk tussen 1440 en 1442, geplaatst tegen de wand van het koor. Dit houdt in, dat dit gedeelte van de kerk, de kapel van de Heren van Breda, en het koor rond 1440 gereed geweest zijn. Wellicht was dit ook het geval met de zuidelijke koorzijbeuk, het koor van de 'prochiaen' (de pastoor), waar het altaar stond waaraan deze de H. Mis opdroeg voor de gelovigen. Beide zijbeuken waren toen nog met een rechte muur afgesloten; pas tussen 1525 en 1536 werden zij rond het koor doorgetrokken tot een kooromgang. De rest van de kerk, het transept of dwarsschip, het schip en de zijbeuken zijn rond 1468 voltooid. In dat jaar begon men met de bouw van de toren, die in 1513 gereed kwam. Reeds voordien, in 1497, werd het kerkgebouw officieel ingewijd door de wijbisschop van Luik, tot welk bisdom Breda behoorde. De activiteiten aan de bouw van diverse kapellen en aan de overwelving van allerlei onderdelen gingen door tot tegen het midden van de 16de eeuw. Met de bouw van een kerk waren in de middeleeuwen meestal tientallen jaren gemoeid. Omdat de nieuwe kerk vaak een oudere, die tevens kleiner was, op dezelfde plaats moest vervangen en omdat de godsdienstoefeningen moesten doorgaan, begon men met de nieuwbouw op enige afstand van de bestaande kerk, soms bouwde men er zelfs omheen. Naarmate men vorderde, nam men delen van het nieuwe gebouw in gebruik en werd het oude geleidelijk afgebroken. Ook in Breda zal het zo gegaan zijn. Dit blijkt niet alleen uit de oprichting van het grafmonument voor Engelbrecht I en zijn vrouw en hun begrafenis, maar ook uit de plaatsing van het koorgestoelte. Naar de kleding der figuren moet dit nl. gedateerd worden rond 1440 - 1445. Het Kapittel dat in deze koorbanken zijn getijde zong, was in 1303 gesticht door Heer Jacob, pastoor van Gilze en deken van Hilvarenbeek. Bij testament schonk hij de goederen waarvan de inkomsten moesten dienen voor het onderhoud van de kanunniken. Hij stelde hun aantal vast op acht (later zou dit op dertien gebracht worden) en maakte bepalingen over de samenstelling van het college en de diensten die het moest verrichten. Reeds in datzelfde jaar werd de stichting bekrachtigd door de bisschop van Luik en de Heer van Breda. Na de verovering van Breda door Frederik Hendrik, in 1637, werd het kapittel opgeheven. Zijn inkomsten en goederen werden gevoegd bij de domeinen van de Heer van Breda. Voordat wij overgaan tot de beschrijving van de koorbanken eerst nog iets over de lotgevallen van de stad Breda en de kerk. Op 22 augustus 1566 vond in Breda een beelden- storm plaats die 'donderdach ende nog twee dagen en nachten' duurde. De aanstokers kwamen uit Antwerpen, waar zij twee dagen tevoren hadden huisgehouden, en het stadsbestuur was machteloos. Natuurlijk moest ook het koorgestoelte het ontgelden. Vrijwel alle misericorden en ook de voorstellingen op de wangen zijn geschonden, waarbij men het vooral gemunt had op de gezichten en de handen. De knoppen of handsteunen op de leuningen, die het gemakkelijkst te bereiken waren, zijn zo deerlijk gehavend, dat men ze later heeft moeten verwijderen. Mét de rijk bewerkte dorsalen, de hoge wanden achter de zetels, zullen toen ook de twee wangen die de bovenste rijen aan de kant van het schip afsloten, verloren gegaan zijn. In de periode van 1577 tot 1637 heeft tot vijfmaal toe een wisseling van de macht plaats gevonden, waarbij de kerk beurtelings in handen van de hervormden en van de katholieken kwam. Wij vatten dit samen in enige jaartallen. 1577 Willem van Oranje verovert Breda; in februari 1581 wordt de kerk aan de hervormden toegewezen. 1581 Op 28 juni herovert Parma de stad; herstel van het katholicisme. 1590 Door de list met het turfschip krijgt Maurits Breda in handen. 1625 Spinola verovert Breda op Justinus van Nassau; kort hierna restauratiewerken aan de koorbanken. 1637 Frederik Hendrik brengt de stad definitief onder de macht van de Republiek. Bij de grote restauratie van de kerk, waartoe in 1900 besloten werd en die van 1904 tot 1968 heeft geduurd, heeft men in de jaren 1933 - 1936 ook de koorbanken hersteld. Bij de beschrijving ervan komen wij hierop nog terug. Buijten & Schipperheyn Amsterdam en Repro Holland Alphen aan de Rijn;

12.

Boeknummer: 00319   Het Hemels Prentenboek. Devotie- en bidprentjes vanaf 17e eeuw tot begin 20ste eeuw Religie -- Rituelen           (1975)    [J.A.J.M. Verspaandonk] Beschrijving en algemene inleiding van devotie- en bidprentjes vanaf 17de eeuw tot begin 20ste eeuw. a.v. tentoonstelling in 1975 in Bisschoppelijk Musem Haarlem en UB te Nijmegen. Met veel illustraties. Inleiding Hoe vaak hebben wij als kind, wanneer de zondagse preek wat lang duurde,zitten bladeren in vaders of moeders kerkboek en waren wij stil met het bekijken van de prentjes die daarin lagen: afbeeldingen van heiligen, taferelen uit de bijbel en bidprentjes van allerlei familieleden, met teksten op de achterkant die wij onderhand van buiten kenden, zo vaak hadden wij ze uitgespeld. Zelf hadden wij ook a! een paar van die prentjes in ons kerkboekje en wij waren daar erg zuinig op. Wij Heten ze trots zien aan onze vriendjes en soms werd er een levendige ruilhandel mee bedreven. Wat wij eerst mooi vonden, bekeken wij later met andere ogen of helemaal niet meer. Ons kostbaar bezit van toen belandde ergens in een lade of kast, of verdween met het afgedankte kerkboek. Nu in de laatste jaren de winkels waar men religieuze artikelen kon kopen, erg schaars geworden zijn, komen al deze zaken weer in de belangstelling. Misschien uit een soort heimwee naar de gemoedelijkheid of de geborgenheid van vroeger, misschien alleen maar omdat het voorwerpen zijn uit grootmoeders tijd. Een tentoonstelling van devotie- en bidprentjes vanaf de 17de tot in de 20ste eeuw, gehouden in het Bisschoppelijk Museum te Haarlem en in de Universiteitsbibliotheek te Nijmegen, trok vele bezoekers, niet alleen ouderen, maar ook uit de generatie die deze prentjes bijna niet heeft gekend. Uit deze expositie is dit boek ontstaan. Het wil een beeld geven van de opkomst van het devotieprentje in de middeleeuwen (de met de hand geschilderde miniatuur en de houtsnede), van de verdere ontwikkeling in de 17de en 18de eeuw, toen de techniek van de kopergravure werd toegepast, en van de knipsel- en kantprenten uit de 18de eeuw, die weer geheel handwerk waren. Natuurlijk komt ook ter sprake wat er op de prentjes werd af ge beeld: de heiligen met hun attributen, voorstellingen uit de bijbel, met name het leven van Jezus, emblemen of zinnebeelden, en allerlei uitingen van devoties. Daarna wordt aandacht geschonken aan de ontwikkelingsgang in de 19de eeuw. Het devotieprentje is dan een product geworden van de industrie; nieuwe druktechnieken worden toegepast, kanten randen worden machinaal vervaardigd en men brengt allerlei curiosa, zoals prentjes die uitgeklapt kunnen worden, of met deurtjes waarachter een andere voorstelling schuil gaat. Een afzonderlijk hoofdstuk bespreekt tenslotte het bid- of doodsprentje, dat uit het gewone devotieprentje is ontstaan, maar door de teksten op de achterzijde en door de geleidelijk aangepaste voorstellingen een geheel eigen genre geworden is. Het voornaamste in dit prentenboek zijn echter de afbeeldingen, waar mooi en minder mooi bijeengebracht is. Een erg strakke lijn is bij dit bijeenbrengen niet gevolgd. De plaatsing van de bladzijden met kleurendruk maakte dit onmogelijk en ook anderszins teek een zekere vrijheid gewenst. Het is immers zo prettig nu eens prentjes uit dezelfde tijd, dan weer van dezelfde soort of met dezelfde afbeeldingen te kunnen vergelijken. Aan de lezer wordt gaarne toegewenst, dat hij aan dit boek evenveel vreugde mag beleven als de samensteller heeft gevonden in het maken ervan. Gooi en Sticht Hilversum;

13.

Boeknummer: 00320   Toen en Nu, vliegend boven Breda Historie -- 06008           (2007)    [Willem Verhagen] Luchtopnamen van Aviodrome van Breda vanaf 1927 Voorwoord Aviodrome De luchtfotografie nam een grote vlucht tijdens de Eerste Wereldoorlog van 1914-1918. Militaire verkenners observeerden vanuit de lucht vijandelijke troepen. Dit gebeurde vanuit luchtballons, zeppelins en vliegtuigen. Het maken van een foto had als groot voordeel dat niet alleen de piloot, maar ook de militaire staf de informatie kon interpreteren. Op 21 november 1921 ging de Fototechnische Dienst van de KLM van start, sindsdien heeft deze diverse naamswijzigingen ondergaan. Vanaf 1 januari 2003 is de naam AVIODROME Luchtfotografie, gevestigd in Lelystad. Het archief toont de rijke historie van luchtfotografie met op dit moment zo'n 150.000 negatieven. Ruim de helft van deze negatieven zijn zwart/wit glasplaatnegatieven. AVIODROME Luchtfotografie Lelystad e-mail: luchtfotografie@aviodrome.nl info: www.aviodrome.nl Inleiding Vliegend boven Breda, toen en nu De stad Breda is in al haar facetten al meer dan honderdveertig jaar uitvoerig vastgelegd op de gevoelige plaat. Op de oudste foto's, genomen rond 1870, zien we vaak gebouwen die inmiddels verdwenen zijn, zaken die bleven en situaties die onherkenbaar veranderden. Foto's geven je een blik in het verleden van je stad, hoe wegen en waterpartijen werden aangelegd en weer verlegd. Hoe industrieën zich ontwikkelden en weer verdwenen. Hoe steden- bouw het landschap definitief wijzigde. Over dit alles bestaan meerdere boeken, die nauwkeurig weergeven hoe de stad Breda er in een bepaalde periode uitzag. Ook luchtfoto's zijn hierin verwerkt. In deze uitgave worden de veranderingen op een unieke wijze getoond. Aan de hand van oude luchtfoto's uit het archief van Aviodrome Luchtfotografie heb ik Bredase locaties en plaatsjes geselecteerd die een beeld geven van het Breda van soms tachtig jaar geleden. In 2007 zijn van diezelfde plaatsen opnieuw luchtfoto's gemaakt, die de vaak spectaculaire ontwikkeling laten zien die onze stad heeft doorgemaakt. Het is de bedoeling dat u zelf, met behulp van de korte teksten die bij iedere foto geplaatst zijn, op ontdekkingstocht gaat. Zo ziet u wat er van de oude situaties is overgebleven, of ziet hoe bijvoorbeeld uw huidige woon- of werkomgeving er jaren geleden uitzag. Ik verzeker u dat het een interessante trip wordt! Zelf heb ik vele uren genoten van de bestudering van de oude en nieuwe opnamen die een heel apart beeld van Breda geven. Soms doet overigens een vergrootglas wonderen! De zoektocht in het genoemde archief heeft helaas geen (bruikbare) foto's opgeleverd van Ginneken, Bavel en Ulvenhout; die stukken van Breda blijven hier dan ook ongezien en onbesproken. Laurens Siebers was behulpzaam bij het doorzoeken van het fotoarchief van Aviodrome Luchtfotografie; samen met Eloi Koreman heeft hij kritisch gekeken naar de tekst van dit boekje. Ik wens de lezer veel kijk- en leesplezier. Breda, september 2007 Willem Verhagen VenW Collective Hoogeveen;

14.

Boeknummer: 00321   Rondje Liesbos. Deel III Historie -- Princenhage algemeen           (2015)    [Kees van Endschot] Rondje Liesbos deel 3 Zie ook 00032, 00046 en 00443 (Rondje Liesbos dl 1, 2 en 4) Voorwoord Voor U ligt alweer het derde deel van Rondje Liesbos dat in grote lijnen op dezelfde wijze als de eerste twee delen is samengesteld, dus met de straten die aan het Liesbos grenzen en zij die er op uitkomen. Een extraatje in dit deel vormen de hoofdstukken van de parochie Liesbos en de geschiedenis van het Liesbos zelf. Deel III behandelt de straten aan de zuidkant van het Liesbos. Net als in de eerdere delen beginnen de hoofdstukken van de straten met een korte beschrijving ervan. Daarna worden de huizen, die vóór of in 1965 gebouwd zijn, een enkele uitzondering daargelaten, één voor één per straat en kant behandeld. De bewoners van de oudste panden vanaf het bevolkingsregister uit 1811 en kadastraal vanaf 1824-1832. Hierbij ook de huizen die al jaren geleden verdwenen zijn. Per pand beschrijven we de opeenvolgende bewoners in het boek, voor zover die bekend zijn. Van de ene familie wat meer dan van de andere, wat minder uit de 19e eeuw en wat meer uit de 20e. Het was niet mogelijk om alle gegevens in het boek te verwerken. Veel oude informatie komt van het Bredase stadsarchief, onmisbaar voor geschiedschrijving. In deel III komen we in het uitgestrekte landschap verschillende bebouwing tegen, zowel buitenplaatsen, hotels, villa’s en herenhuizen, als wel boerderijen en arbeiderswoningen. Allemaal komen ze aan de beurt, velen met foto’s herkenbaar gemaakt. De afbeeldingen van de huizen en zijn bewoners komen voor het grootste deel van families die daar vroeger woonden en zij die de tegenwoordige woningen bevolken. Zonder hun medewerking was het niet mogelijk dit boek te maken. In dit deel behandelen we de volgende hoofdstukken: 1: (Oude) Liesboslaan (tussen Drielindendreef en Moerdijkse Postbaan) Blz. 3-88 2: Dwarskootsestraat Blz. 89-107 3: Liesstraat Blz. 108-192 4: Moerdijkse Postbaan (Bredase zijde tot Sprundelsebaan) Blz. 193-227 5: Parochie Liesbos Blz. 228-249 6: Het oude Liesbosch Blz. 250-267 Veel informatie uit vooral de 20e eeuw komt van mensen die met deze streek bekend zijn, ook de namen van personen op de vele groepsfoto’s in dit deel. Vooral van die afbeeldingen was het soms moeilijk om de namen van personen terug uit het geheugen te halen. Verschillende ontbreken dan ook, terwijl er bij sommige twijfels waren. Naar mijn mening horen herkenbare personen op foto’s met naam benoemd te worden, dat er dan vergissingen ontstaan is niet uit te sluiten. Ik hoop met dit boek de herinneringen uit uw vroegere jaren terug te halen en de jeugdigen onder U wat bij te brengen van wie, waar en wanneer mensen in deze streek woonden en werkten, met de manier waarop. Ik wens U veel plezier met het lezen. Als de reacties op dit deel net zo zijn als op de vorige twee, weet ik dat mijn ‘werk’ niet voor niets is geweest. Kees van Endschot Oktober 2015 In eigen beheer Kees van Endschot;

15.

Boeknummer: 00322   Moed en Deugd. Ridderorden in Nederland. De ontwikkeling van een eigen wereld binnen de Nederlandse samenleving. Dl 1 Historie -- 06014           (2003)    [J.K.van Zelm van Eldik] Geschiedenis van de ontwikkeling van de Nederlandse ridderorden in Nederland. Twee delen met kleurillustraties, bijlagen, noten en naamregisters voor deel 2 zie ook 00323 INHOUD 13 WOORD VOORAF 15 TEN GELEIDE 19 VERANTWOORDING 21 1.INLEIDING 21 Ontstaan en ontwikkeling van orden en onderscheidingen 21 Ridderorden 28 Onderscheidingen 35 2. OUDE RIDDERORDEN IN ONZE LANDSTREKEN ORDE VAN SINT-JACOB, ORDE VAN SINT-ANTONIUS, ORDE VAN DE TUIN, ORDE VAN HET GULDEN VLIES 35 Algemeen 35 Orde van Sint-Jacob 38 Orde van Sint-Antonius 47 Orde van de Tuin 54 Orde van het Gulden Vlies 61 3. OUDE RIDDERLIJKE ORDEN OF GEESTELIJKE RIDDERORDEN IN NEDERLAND ORDE VAN SINT-JAN, ORDE VAN DE TEMPELIERS, DUITSCHE ORDE, ORDE VAN HET HEILIG GRAF 61 Algemeen 61 Orde van Sint-Jan; Maltezers en Johanniters; van het Heilige Land naar Europa 64 Johanniters in Duitsland en in Nederland 79 Maltezers in Nederland 81 Orde van de Tempeliers 81 Ridderlijke Duirsche Orde Balije van Utrecht 98 Orde van het Heilig Graf MOED EN DEUGD 101 4. RIDDERORDEN IN DE FRANSE TIJD ORDE VAN DE UNIE, ORDE VAN DE REUNIE 101 Orde van de Unie 101 Ontstaan 113 Ordeleden 117 Functionarissen 117 Plechtigheden 119 Administratie, Financiën en Goederen 120 Ordetekenen 150 De orde spreuk 150 Kostuum en degen 152 Orde van de Reünie 161 Slot 163 5. AANLOOP TOT DE INSTELLING VAN TWEE RIDDERORDEN IN HET JAAR 1815 163 Grondwetsartikel en eerste opzet 165 25 maart 1815 Eerste voorstel van luitenant-generaal J.W. Janssens; de achtergrond van de stichting van de Militaire Willems-Orde 166 In Nederland 168 In België 171 26 maart 1815 De koning schakelt de Hoge Raad van Adel in 172 28 maart 1815 Eerste advies van de Hoge Raad van Adel 173 1 april 1815 Tweede voorstel van luitenant-generaal J. W. Janssens 174 2 april 1815 Reactie van de koning op het eerste advies van de Hoge Raad van Adel 175 6. INSTELLING VAN DE MILITAIRE WILLEMS-ORDE 1815 175 Algemeen 175 Een militaire orde alleen toegankelijk voor officieren, of ook voor militairen beneden de rang van officier? 177 10 april 1815 Tweede advies van de Hoge Raad van Adel. De koning wacht met ongeduld 184 21 april 1815 Advies Raad van State 187 21 april 1815 Zelfstandig advies aan de koning van de president van de Hoge Raad van Adel 188 24 april 1815 Aanbieding van het wetsontwerp aan de Staten-Generaal 188 27 april 1815 Antwoord van de Staten-Generaal 189 Niet 30 april, doch 6 mei 1815 de werkelijke geboortedag van de Militaire Willems-Orde? 190 Penningen ter herinnering aan de stichting van de orde 191 In het Koninkrijk der Nederlanden geen gave en complete ordestatuten 191 Het Reglement van administratie en discipline voor de Militaire Willems-Orde 193 Eerste benoemingen in de Militaire Willems-Orde 7. INSTELLING VAN DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW 1815 Hervatting van de draad voor de civielen Een civiel ordeteken, naar een schets ingezonden door baron Van Spaen la Lecq Project-jonkheer A.C. Snouckaert van Schauburg Project-mr. R. Metelerkamp Eerste advies Raad van State Slotadvies van de Raad van State Totstandkoming van de Wet op de orde 8. DE MILITAIRE WILLEMS-ORDE VANAF HAAR INSTELLING Algemeen Het doel van de orde Tekortkomingen allerwegen door overhaasting, ondeskundigheid en zuinigheid Ontbrekende ordefunctionarissen Geenjaarfeest Geen ridderdiploma's Leemten in de orderegisters Geen groots ceremonieel Oneffenheden bij de riddersoldijbepaling De gebrekkige ontnemingsregeling Postuum eerbetoon over het hoofd gezien De onvolledige vaandel-decoratiebepaling Geen ordekapittel De kanseliersfunctie De ordekanselarij Een Nederlands museum van ridderorden en onderscheidingen Wets- en reglementsherziening 1940-1941 Twee herzieningswetten Naar een werkzaam kapittel 9. MOED, BELEID EN TROUW IN HET VROEGERE NEDERLANDS-INDIË MILITAIRE WILLEMS-ORDE; ERETEKEN VOOR MOED EN TROUW; HONORABLE MENTIE; PROBLEMATIEK BIJ HET DECOREREN OVERZEE Inleiding De Militaire Willems-Orde tot rond 1840 De Militaire Willems-Orde vanaf rond 1840. Ontstaan van het ereteken voor Moed en Trouw De ‘Honorable Mentie’ of de lagergeplaatste onderscheiding; andere vormen van eerbetoon De roep om een koloniale orde Slot 10. DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW ONDER DRIE KONINGEN 1815-1890 381 Tijdperk koning Willem I 381 De eerste benoemingen in de orde 386 Voorzieningen voor de orde die achterwege bleven 386 GEEN KAPITTEL 388 GEEN ORDEREGLEMENT 389 DIPLOMAPROBLEMATIEK 390 GEEN ORDEKLEDING 390 ONDERLINGE STEUNVERLENING 3pl GEEN PRIVILEGES VOOR ORDELEDEN 391 Voorstellen tot stichting van andere civiele orden 395 Koninklijk eerbetoon in de schaduw van de Orde van de Nederlandse Leeuw 407 De ontplooiing van de Orde onder koning Willem I 414 De statuten strijd onder koning Willem I 423 Tijdperk koning Willem II 426 Tijdperk koning Willem III 426 De eerste jaren; beginselkwesties; de koning tegenover mr. J.R. Thorbecke 432 Het beginsel van mr.J.R. Thorbecke 435 Andere beginselkwesties 447 De Staten-Generaal en hun oordeel 462 Een herzieningsplan dat geen doorgang vond 472 De laatste jaren 481 11. NEDERLANDS EERBETOON AANGEVULD MET LUXEMBURGSE RIDDERORDEN 1841-1890 ORDE VAN DE EIKENKROON, ORDE VAN DE GOUDEN LEEUW VAN HET HUIS NASSAU 481 Orde van de Eikenkroon 484 De instelling van de orde niet vereeuwigd 484 Nadere voorschriften voor de orde 485 In botsing met onze grondwet 49° De kostenfactor 504 Decoratiebeleid 507 Intrekkingen 507 De registratie 507 De ordetekenen 512 Orde van de Gouden Leeuw van het Huis Nassau 512 Instelling 520 Ledenaanwas 520 Hertog Adolph 525 De uitbreiding van de orde 526 Terugkeer naar de oude vorm 526 De ordetekenen WOORD VOORAF De schrijver van dit omvangrijke en vaak tot in de details informatieve boekwerk, de heer J.A. van Zelm van Eldik, is een van de zeer weinige grote deskundigen op het terrein van de Nederlandse onderscheidingen, maar niet alleen daarvan. Ook zijn kennis op het terrein van de middeleeuwse ridderorden, waarvan tot in onze tijd nog een aantal zijn overgebleven - de meest bekende zijn de Orde van de Kousenband op- gericht door de Engelse koning Eduard de Derde in de veertiende eeuw en de door 'de Grote Hertog van het Westen' Filips de Goede van Bourgondië in de vijftiende eeuw in het leven geroepen Orde van het Gulden Vlies - is indrukwekkend te noemen. Het is daarom verheugend, dat hij thans, op hoge leeftijd zijnde, al zijn grote kennis op het terrein van de verlening van onderscheidingen en al hetgeen daarbij hoort in dit boekwerk heeft opgenomen. Daarvoor kan iedereen - en dat zijn in de eerste plaats naar ik denk, de in de Nederlandse orden gedecoreerden - de auteur uiterst dankbaar zijn. De heer Van Zelm van Eldik heeft zijn deskundigheid opgedaan als Secretaris van de Kanselarij der Nederlandse Orden in de periode 1948-1977. Daarnaast is hij een van de initiatiefnemers en de grote promotor geweest van de oprichting van de Stichting tot instandhouding van het Museum van de Kanselarij der Nederlandse Orden, welk museum onderdak heeft gevonden in het Nationaal Museum Paleis het Loo in Apeldoorn. Mede door zijn toedoen en dat van zijn echtgenote, gedurende vele jaren conservator van het museum, is de collectie uitgegroeid rot waarschijnlijk de belangrijkste in zijn soort in Europa. Waarschijnlijk als gevolg van een te grote bescheidenheid heeft de auteur verzuimd te vermelden, dat hij reeds sedert 1988 Lid van Verdienste is van de Koninklijke Vereniging van Leden der Nederlandse Ridderorden op grond van zijn grote verdiensten voor de vereniging. Oosterbeek, december 2002 Mr H.E. Koning, Voorzitter van de Stichting tot instandhouding van het Museum van de Kanselarij der Nederlandse Orden, Voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Leden der Nederlandse Ridderorden. Walburg Pers Zutphen;

16.

Boeknummer: 00323   Moed en Deugd. Ridderorden in Nederland. De ontwikkeling van een eigen wereld binnen de Nederlandse samenleving. Dl 2 Historie -- 06014           (2003)    [J.K.van Zelm van Eldik] Geschiedenis van de ontwikkeling van de Nederlandse ridderorden in Nederland. Twee delen met kleurillustraties, bijlagen, noten en naamregisters Voor deel 1 zie ook 00322 INHOUD 12. INSTELLING VAN DE ORDE VAN ORANJE-NASSAU 1892 De lege plaats De voorbereidingen Raad van State, eerste en tweede ontwerp Ontstaan van de eremedaille Het wetsontwerp in de Tweede Kamer Het wetsontwerp in de Eerste Kamer De zwaardenbepaling bij de nieuwe orde Onderwerpen die m de Staten-Generaal niet ter sprake zijn gekomen De eremedaille Het ordekapitrel Geen uitvoeringsbepaling De ordespreuk God zij met Ons Slotbeschouwing 13. DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW EN DE ORDE VAN ORANJE-NASSAU SAMEN OP WEG TIJDPERK VAN DE KONINGINNEN EMMA EN WILHELMINA 1890-1948 Naar een nieuwe tijd De Orde van de Nederlandse Leeuw nog als eenling Het jaar 1892. De regentes en de nieuwe ridderorde Regels en normen Vinnige confrontaties met de sociaal-democraten in de Staten-Generaal Gedachten aangaande opheffing van de orden Dr. A. Kuyper en zijn lintjesaffaire 1909-1910 Ridderorden en christelijk leven en denken Decoratieverleningen aan ambtenaren en militairen Decoratieverleningen in het bedrijfsleven Decoratieverleningen aan artsen en geestelijken Vrouwen in de orden De orden in de wereld van kunst en cultuur De orden en de filantropie Onderscheidingstekenen voor geld verkrijgbaar? De eremedaille verbonden aan de Orde van Oranje-Nassau Ridderkruis of eremedaille? 687 14. DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW EN DE ORDE VAN ORANJE-NASSAU NAAR VERANDERING TIJDPERK VAN DE KONINGINNEN JULIANA EN BEATRIX VANAF 1948 687 Inleiding 687 Raad voor Onderscheiding en Eerbetoon 690 Een afgesprongen kapittelvoorstel 691 Decoratiecommissie 696 Voorstellen tot vernieuwing 699 Gevoelens aangaande de vernieuwingsvoorstellen 699 Opinies in de Staten-Generaal 700 De commissie - Houben 704 Een moeizame gang 713 De Commissie-Portheine 716 Andere voorstellen 717 Het wetsvoorstel van 1985 718 Het wetsontwerp in de Tweede Kamer 724 Het wetsontwerp in de Eerste Kamer 725 Kapittel en Kanselarij bij de civiele orden 729 De herziene ordewet 730 Wijziging van de herziene ordewet 730 Besluit Kapittel voor de civiele orden 731 Het orde reglement 733 Wijziging van het reglement 733 Het Kapittel voor de civiele orden 733 Herinneringsmedaille buitenlandse bezoeken 735 H et vernieu wingsj aar 1996 740 De j aren 1997-2000 741 Eerste kapittelrapportage 743 Zwakke zijden van het nieuwe stelsel 745 Is er werkelij k gedemocratiseerd? 747 15. HET BROEDERSCHAP VERBONDEN AAN DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW 1815-1994 747 Opzet 747 De eerste generaties van broeders 749 De broeders en het Legioen van Eer 751 Broeders die ridder werden 751 De normen 754 Vrouwen broeders 756 Broederbedrog 763 Naar het einde 767 16. ONTNEMING EN ZUIVERING VAN DE RIDDERORDEN 767 Ontriddering volgens de ordewetten 769 Zuivering van de ridderorden 769 Wet Zuivering Nederlandse orden 1946 772 De zuivering van vreemdelingen 774 De zuivering van landgenoten 781 Geen postume zuivering 781 Slot 783 17. DE VERSIERSELEN VAN DE MILITAIRE WILLEMS-ORDE, DE ORDEN VAN DE NEDERLANDSE LEEUW EN VAN ORANJE-NASSAU EN HUN MAKERS 783 Algemeen en de Militaire Willems-Orde in het bijzonder 805 Officiële overgang van de geborduurde naar de metalen plaque 809 Vervolg versierselen algemeen en de Militaire Willems-Orde in het bijzonder 817 De versierselen van de Orde van de Nederlandse Leeuw 833 De versierselen van de Orde van Oranje-Nassau 842 Versierselen bezet met edelstenen 845 Geen ordeketens 846 Curiositeiten op ordegebied 847 18. ORDEN VAN DE DYNASTIE LE TRES NOBLE ORDRE DE LA FIDELITEj HUISORDE VAN DE GOUDEN LEEUW VAN NASSAU SEDERT 1905; HUISORDE VAN ORANJE 847 Een achttiende-eeuwse huisorde: le trés noble Ordre de la Fidélité 847 Koninklijke huisorden, initiatief tot instelling 861 Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau 862 Huisorde van Oranje, haar inrichting 867 De Huisorde van Oranje in de praktijk 871 Reorganisatie van de Huisorde van Oranje 877 19. ORDE VAN DE GOUDEN ARK 879 20. INSTELLINGEN WERKZAAM IN HET BELANG VAN DE NEDERLANDSE ORDEN 879 Algemeen 879 Bij de Militaire Willems-Orde 882 Bij de civiele orden 887 AFKORTINGEN VAN VEEL GERAADPLEEGDE ARCHIEVEN 889 NOTEN BIJLAGEN 1 Statuten van de Koninklijke Orde der Unie van Holland, vastgesteld bij Koninklijk Decreet van 6 februari 1808 nummer 8, alsmede enige wijzigingen en aanvullingen 2 Brief van de Staten-Generaal aan de koning dd. 27 april 1815 3 Koninklijk Besluit van 30 april 1815 nummer 5a Litt. M 4 4 Militaire Willems-Orde. Stukken van belang voor de riddertoelage 5 Militaire Willems-Orde. Stukken van belang voor de ontriddering 6 Nederlandse, Nederlands-Indische en vreemde krijgsmachtonderdelen gedecoreerd met het teken van de Militaire Willems-Orde 7 Geheel van voorschriften aangaande de ridderorden van het Koninkrijk der Nederlanden 1815-2001, officieel gepubliceerd 8 Staten-Generaal: Overzicht van stukken betreffende de wetswijziging Nederlandse civiele ridderorden 1987-1996 9 Staten-Generaal: Overzicht van stukken betreffende de wijziging van de Rijks wet van 15 april 1994 10 Tweede Kamer der Staten-Generaal: Overzicht van stukken aangaande het decoratiestelsel, na de wijziging van de Wetten houdende instelling van de Orde van de Nederlandse Leeuw en Orde van Oranje-Nassau in 1994 11 Geheel van voorschriften aangaande de ridderorden van het Groothertogdom Luxemburg 1841-1890, officieel gepubliceerd 12 Statuten van de Huisorde van den Gouden Leeuw van Nassau, 1905 13 Huisorde van Oranje. Koninklijke Beschikkingen genomen na de Tweede Wereldoorlog 14 Herziene statuten van de Huisorde van Oranje 15 Extract-statuten Orde van de Gouden Ark 16 Meestertekens van Nederlandse goud- en zilversmeden die zich hebben beziggehouden met de vervaardiging en de levermg van onderscheidingstekenen van de Nederlandse ridderorden PERSONENREGISTER 1003 LIJST VAN INTEKENAREN Walburg Pers Zutphen;

17.

Boeknummer: 00325   Sporen door de rijd. Archeologie in het trace van de HSL-Zuid Ruimtelijke-ordening -- 16.026           (2006)    [Evert van Ginkel i.s.m. Joop Hendriks, Kees Kaptein, Marco van Trierum, Ellen Vreenegoor (Stuurgroep Archeologie HSL-zuid)] Overzicht van de archeologische vondsten tijdens de aanleg van HSL-Zuid en de geschiedenis van het traject Inhoud 4    Voorwoord 6    Archeologie zit goed in de bodem 8    Lijn door het land: de HSL-Zuid 14  Stukjes steen van jagers en verzamelaars 20  Onder heuvels bijgezet 26  Brabants boerenland 32  Een hoekje van een wereldrijk 40  Donkere Middeleeuwen 50  Het spoor van de stedendwinger 56  Naar de 21e eeuw 60  Met hoge snelheid naar de toekomst Voorwoord In 2000 is de eerste schop de grond ingegaan voor de aanleg van de HSL-Zuid, de hogesnelheidslijn die Amsterdam op 3 uur en 4 minuten reizen van het Gare du Nord in Parijs brengt, en in 1 uur en 44 minuten van Brussel-Zuid. Het project heeft veel bestuurlijke, organisatorische en technische voeten in de aarde gehad, en ook het geduld van de omwonenden is lang op de proef gesteld. Nu is het werk bijna af, en is de HSL-Zuid vanaf april 2007 gereed voor commercieel vervoer. Wat al klaar is, zijn de resultaten van het archeologisch onderzoek dat in en langs het tracé is uitgevoerd. De HSL-Zuid is een groot infrastructureel project waarbij archeologie geen blok aan het been van de bouwers is geweest en ook geen bijzaak, maar een normaal onderdeel van het hele proces. Krijgt de maatschappij daar iets voor terug? Zeker, al is de waarde niet in euro's uit te drukken. Het gaat namelijk om verrijking van de kennis van onze geschiedenis. Archeologen hebben op verschillende plekken in het tracé vondsten gedaan uit de afgelopen 7000 jaar. Soms zijn dat hele kleine ontdekkingen, maar er kunnen ook nieuwe bladzijden in de geschiedenisboekjes worden geschreven, zeker op plaatselijk niveau. Wie van de opgravingen heeft gehoord, zal zeker benieuwd zijn om na zoveel tijd te lezen wat er nu precies gevonden is. Er is een omvangrijk boek over geschreven door en voor specialisten, waarin iedere scherf, iedere verkleuring en ieder zaadje beschreven staan. Dit boekje is bedoeld voor een breed publiek van geïnteresseerden. Het gaat met grote stappen langs het tracé en door de geschiedenis. Vele illustraties, waaronder zes prachtige panorama's van Ulco Glimmerveen, brengen in dit boekje het verleden langs de spoorlijn tot leven. We wensen u veel genoegen met deze korte maar kleurrijke reis door de tijd. Stuurgroep Archeologie HSL-Zuid Johan Hendriks (gemeente Breda) Kees Kap Lein (Projectorganisatie HSL-Zuid) Marco van Trierum (gemeente Rotterdam) Ellen Vreenegoor (Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek) Projectgroep Archeologie HSL;

18.

Boeknummer: 00326   Ontspoord Magazine. jaargang 14 nr 1 Bak-van-boemeldonck -- 04.001           (2021)    [Leden van verschillende Beekse Carnavalsverenigingen] Magazine met allerlei feiten en weetjes over het Carnaval in Boemeldonck gemaakt door leden van verschillende carnavalsverenigingen. Drie maal per jaar veschijnend. Hoofdredacteur Jasper Korving Inhoud 3    Voorwoord 6    Nieuws 8    Route van de Optocht 10  Column Sofie 12  Vrouwen die bouwen 14  Klasbak 15  Cult Classic 16  Dieren voorspellen de nieuwe Prins 20  Black Eagles jr. 22  CV Bende Gek?! 24  CV de Bixe Draoke 26  CV de Leutlaaiers 28  CV de Dwarsliggers 30  CV Ga Nou! 32  CV de Nachtbraokers 34  CV de Japjuinen 36  Afgevaardigden van de clubs 38  We zien oe gère 39  Column Nie Mokke 40  Pinneküh 41  Hoe gaat het nu met? 44  Word Lid 45  Column 42PK 46  Top 11 spelletjes voor de Fietstocht Voorwoord Boeren, burgers en buitenlui, komt dat zien! Het 56e jaar van Boemeldonck, met de 55e Grootvorst en de 54e Grote Optocht is aangebroken. En ja, de leuze liegt er niet om, want het kriebelt weer als vanouds. En laat het alsjeblieft ook zo zijn als vanouds! Ik kijk uit naar de versierde huizen, een gekleurde markt, volle straten en kroegen, de terugkeer van vrienden en bekenden naar het dorp, en dat allemaal om samen te genieten en plezier te maken. Ik verlang al weer naar het droogleggen (en misschien iets minder naar het weer aansluiten) van de pomp, het halen van een vette hap, de smakelijke aroma's van ongewassen kielen en een 'goede' zorg voor de inwendige mens. Ik heb daar - waarschijnlijk net als u - ontzettend veel zin in! Maar laten we beginnen met een Ontspoord zoals vanouds, waarin we kunnen roddelen over wie de 55e Prins van Boemeldonck wordt, wie de hofdames gaan zijn, en wie er vol trots de cup in zijn stamcafé mag plaatsen. Want die wordt - hopelijk - weer aan een club uitgereikt die dit jaar zowel het publiek als de jury overdondert. Deze vragen spelen al in de hoofden van menig Boemeldoncker. En eindelijk kunnen we bij Ontspoord hier weer over schrijven. De columnisten hoeven niet meer te filosoferen over politiek Den Haag, maar kunnen vooruitblikken naar een geweldige zesdaagse eind februari. En misschien nog wel leuker... de aanloop ernaartoe! Hoe is het gesteld met de Meestervoorspellers van de redactie? Staan de juiste kanshebbers ertussen, of trekken ze aan het kortste eind? Is dat bouwen ook voor vrouwen? Zeker wel! En het bewijs vind je hier in Ontspoord! En hoe is het met de ontwerpers? Hebben zij nog het gevoel om vanaf een blanco vei papier een kasteel op wielen te kunnen ontwerpen. Zelf kijk ik er al naar uit om verder te bladeren, want ook ik ben heel benieuwd waar de concurrentie mee op de proppen komt, waarmee we gezamenlijk bij mogen dragen aan een fantastische optocht! Al die zaken vindt u in deze Ontspoord: Ontwerpen, quotes, voorspellingen en mooie (historische) verhalen. Laat dit een start zijn van een fantastisch karnavalsseizoen. waarin we weer kunnen laten zien waar Boemeldonck groot is. Waarin we kunnen laten zien wat verbroedering is en waarin we kunnen laten zien waarom wij de mooiste optocht van het land hebben. Zing, dans,bouw, plak, lach, feest en bewonder... Tenminste, laten we het hopen! Hopelijk tot snel bij één van al die mooie evenementen die Boemeldonck te bieden heeft. Mijn kiel hangt klaar! Bastiaan van Aert Stichting Ontspoord;

19.

Boeknummer: 00327   Ontspoord Magazine. Jaargang 14 nr 2 Bak-van-boemeldonck -- 04.001           (2022)    [Bastiaan van Aert e.a.] Magazine met allerlei feiten en weetjes over het Carnaval in Boemeldonck gemaakt door leden van verschillende carnavalsverenigingen. Drie maal per jaar verschijnend. Hoofdredacteur Jasper Korving Inhoud 3    Voorwoord 6    Welke cocktail past bij jou? 8    Verplaatst 10  Kielemblemen 12  We zien oe gère 13  Column Sofie 14  Karnavalsaccessoires 16  Make Up Your Mind 18  Pinneküh 19  Hoe gaat het nu met? 22  Liedje ontleden 23  Column 42PK 24  Karnavalsseizoen deel 1 26  WBTR 27  Column NIE Mokke 28  Duurzaam karnaval 30  Top 11 zomerkarnaval Voorwoord Leuk dat jullie ook deze editie weer bewonderen en zo ook ons voorwoord. Lastig is het wel, want normaal roepen we spontaan iets door de microfoon en typen wij dit niet van tevoren uit. Er gebeurt iets (of juist niets) in de kroeg en daar anticiperen we dan op. Als het niet met een stomme grap of een slechte uitspraak is, dan proberen we er wel een muzikale draai aan te geven. Maar wat een jaar is 2022 nu al! En het jaar is nog niet voorbij. Het is nog niet eens halverwege. Karnaval 1.0 zit er inmiddels op en we gaan door naar karnaval 2.0, dat inmiddels ook al bekend staat als Pika, de afkorting van Pinksterkarnaval. Maar goed, de februari-editie van karnaval was al fantastisch, mei veel gezelligheid, mooi weer en als vanouds allemaal samen, dus wij kijken erg uit naar het volgende feest der verbroedering. Wij, 1wee van de DJ's van Boemeldonck. maken tijdens karnaval natuurlijk van alles mee. Je kan het zo gek niet verzinnen. Het mooiste is dat wij eigenlijk op de troon van de kroeg staan en dus ook (bijnal alles zien. Soms komen de verhalen gewoon naar je toe: Van de meest slechte muzikale verzoekjes die er zijn (die wij dan proberen ergens tussen al het karnavalsgeweld te draaien), tot iemand die pingpongballen opraapt van de grond en die dan vervolgens in z'n mond wil stoppen (maar gelukkig op tijd wordt tegengehouden). Sommige verzoeknummertjes worden wel honderd keer aangevraagd met karnaval. Is het niet door de persoon zelf, dan wel door iemand anders die ingeschakeld wordt. Maar soms krijg je ook hele andere vragen. De mooiste van afgelopen karnaval was de vraag of we het nummer 'Troelalala' bij iemand in zijn Spotify-lijst wilden zetten, omdat hij de titel niet wist (mocht je het nummer niet kennen: Dit was zo'n grote hit, die was niet te missen). Alles draait in Boemeldonck om karnaval en wij proberen de boel draaiende te houden. Wij draaien maar door en zijn zeker nog niet doorgedraaid. Het is de juiste Toon die gedraaid wordt. Wel of geen optocht, wel of geen optocht. U vraagt, wij draaien... We kijken erg uit naar van de zomer en hopelijk wordt het heerlijk weer, zodat we het binnen én buiten mogen vieren. Maar lees eerst nog even deze Ontspoord door. Daarin zit een korte terugblik op het eerste deel van het karnavalsseizoen 2021/2022, maar er wordt ook al vooruitgekeken naar het tweede deel ervan. Wij willen alle lezers nog het volgende meegeven: De polonaise bewijst dat degenen die voorop lopen heus niet altijd weten waar ze naartoe gaan. Tot snel! Robin de Craen & Rik OttenheimInhoud Stichting Ontspoord;

20.

Boeknummer: 00328   Ontspoord. Magazine Jaargang 13 2021 nr 3 Bak-van-boemeldonck -- 04.001           (2021)    [Diversen] Magazine met allerlei feiten en weetjes over het Carnaval in Boemeldonck gemaakt door leden van verschillende carnavalsverenigingen. Drie maal per jaar verschijnend. Hoofdredacteur Jasper Korving Inhoud 3    Voorwoord 6    Waar een klein dorp groot in is... 8    We zien oe gère 9    Beter een goede buur... 12  inburgeren in Boemeldonck 14  Follow the money 16  Historische fietstocht 19  Nie Mokke 20  Randy en Jim bouwen de muziek 22  ’t Pinneküh 23  Sofie 24  Klasbak 25  Hoe is het nu met... 28  Het complot van karnaval 30  We zien oe gère 31  42PK Voorwoord Beste Ontspoord-lezers, wij stellen ons graag even voor. Wij zijn Albert en Marissa Meeuwissen, twee enthousiaste sportievelingen die in 2021 een mobiele sportschool, de 'Fitbusz', zijn gestart in Prinsenbeek. Supertof dat we iets mogen vertellen over karnaval en fitheid in dit kleurrijke blad. Wat is voor ons de link tussen de Fitbusz en Karnaval? Het lijkt namelijk een uitdagende combinatie. Allereerst zijn we zelf karnavallers van het eerste uur, ervaringsdeskundigen zou je kunnen zeggen. Ons motto is dan ook: 'Wordt een Fitte BOErgondiër!' Dat is dus met 'oe', zoals in BOEmeldonck, omdat we dat wel grappig vonden. Karnaval, gezondheid en fitheid gaan allemaal over positieve energie en dat maakt ons gelukkig. Karnaval is 'even je zorgen aan de kant en de spanning van de boog'. 'Geef mij de liefde en de gein, pak jij de poen en het chagrijn.' Dat hebben de Boemeldonckers goed begrepen. Karnaval is hier een verbroederingsfeest bij uitstek, wat zich ieder jaar ontpopt tot een fantastisch evenement waar grootse dingen worden neergezet. Eenieder geeft aan karnaval de invulling die bij hem of haar past. Feit is wel dat als je iets extra's doet voor karnaval je het ook intenser beleeft. Zo werkt dat ook met je gezondheid en welzijn! Als je er iets meer voor doet of er goed voor zorgt, krijg je er ook hier meer voor terug. We willen allemaal zo lang mogelijk in goede gezondheid het feest der feesten beleven, toch!? Waar het ons om gaat is dat het allebei kan. Ons motto is niet voor niks 'Wordt een fitte Boergondiër (of Boemeldoncker)'. De Fitbusz wil daar graag een steentje aan bijdragen door 'bewegingsacfiviteit' (sport/fitness) aan te bieden op ieder niveau, naar ieders wensen en mogelijkheden. De focus ligt over het algemeen op functioneel bewegen, dus veel oefeningen met betrekking tot balans, correcte houding, coördinatie, conditie en kracht. In circuitvorm met maximaal twee groepjes van vier personen in een zeer toegankelijke en laagdrempelige setting in de buitenlucht. Dus geniet als een Boergondiër en pak je momenten voor zorg en ontzorg, en voor spanning en ontspanning. En je hoeft echt niet vier keer per week volle bak te trainen en tot de max te gaan. Feit is wel dat enige structurele bewegingsacfiviteit wenselijk is om maximaal te kunnen ’Boergondiën' of'Boemeldoncken', Heb je wat uitdaging of een steuntje in de rug nodig, zijn er herstelwerkzaamheden te verrichten of wil je een stapje hoger in je algehele welzijn.. .Tuut, tuut, daar is de Fitbusz! Maar nu eerst ontspannen. Wij wensen jullie veel leesplezier met deze editie van Ontspoord Magazine! Albert en Marissa Meeuwissen Stichting Ontspoord;

21.

Boeknummer: 00329   Historisch Kontakt. 1980-1981 eerste jaargang nr 1 Historie -- 06.004           (1980 okt-dec)    [Herman Dirven, Jan vd Westerlaken, Joop IJsseling, Gerrit van Hoek] Driemaandelijks informatieblad voor historisch geinteresseerden in West Brabant Ter kennismaking . . . HISTORISCH KONTAKT WEST-BRABANT WAAROM? Interesse in het heden, de toekomst en het verleden. Het is gewoon menselijk. Allemaal, ieder op' zijn manier, is er mee bezig. Als we de belangstelling voor het verleden bekijken, dan is de schijnwerper de laatste jaren steeds meer en meer duidelijk gericht op de eigen woonomgeving. Er verschijnen elk jaar tientallen studies over de geschiedenis van plaatsen uit West-Brabant, er worden door verenigingen heel wat aktiviteiten georganiseerd. In één woord, we worden steeds direkter bij dat verleden van rond om ons heen steeds meer en meer betrokken. Wij meenden daarom U te kunnen helpen om in het geweldige en dikwijls overstelpende aanbod Uw keuze te kunnen maken. Hoe dikwijls hoor je niet. . . had ik dat toch maar geweten, maar dan is die interessante lezing voorbij, of dat boek uitverkocht, of die opgraving niet meer te zien. Met Historisch Kontakt West-Brabant willen wij U vier maal per jaar, aan het begin van elk seizoen zo volledig mogelijk informeren, wat er de komende drie maanden op de agenda staat, welke boeken er zijn verschenen en wat U verder zoal kunt lezen. Ook willen wij U in elk nummer van Historisch Kontakt West-Brabant met iemand laten kennismaken, die veel betekent of U wat uitvoeriger rondleiden in een bepaald gerestaureerd gebouw, enz. Al met al, wij hebben geen andere pretentie, dan U elke drie maanden zo goed en zo volledig mogelijk te informeren over alles wat met de historie van West-Brabant te maken heeft. Wie zijn die wij: Een redaktiegroep en een veertigtal korrespondenten in West-Brabant. Tesamen hopen wij U in dit en volgende nummers van Historisch Kontakt zo volledig mogelijk te informeren en dit in vier rubrieken: AGENDA De agenda is deze keer nog maar vrij kort, maar je moet eenmaal beginnen en we hopen dat we in ons winternummer (dat in december uitkomt) een uitvoeriger agenda kunnen aanbieden. AKTUALITEITEN De man die we in ons eerste nummer aan U voorstellen is de schilder-tekenaar Jan Strube. Deze krasse tachtiger heeft zijn leven lang gewerkt in West-Brabant en zeer veel prachtige tekeningen, etsen en schilderijen van en over dat West-Brabant gemaakt. BIBLIOGRAFIE In de bibliografie zijn we begonnen met 1979. Door de geweldige hoeveelheid van al het aangeboden materiaal wat in en over West-Brabant verschijnt, was het ons niet mogelijk om tot op de dag van heden alles bij te werken. In het tweede nummer van Historisch Kontakt West-Brabant zullen we trachten om de periode vanaf het eerste nummer (september 1979 tot september 1980) volledig te bespreken.In de daaropvolgende nummers behandelen we dan telkens drie maanden. VAN HOREN ZIEN EN ZEGGEN U kunt zelf ontdekken hoeveel interessants er op velerlei terreinen nu juist in West-Brabant op historisch gebied gebeurt, welke aktiviteiten er hebben plaatsgehad etc. Kort na het verschijnen van dit eerste nummer hebben wij, redaktie en korrespondenten, onze eerste kontaktdag. We gaan dan gezamenlijk bespreken hoe we nog beter onze informatie kunnen bundelen, zodat U in december en alle volgende nummers nog beter geïnformeerd bent. Wij kunnen U dit blad gratis aanbieden, dankzij de adverteerders en subsidie van provincie en de gemeenten. Daardoor kunnen wij U Historisch Kontakt vier keer per jaar bezorgen en met U bij een 5000 andere West-Brabanders. Vindt U deze opzet sympathiek, dan kunt U dat natuurlijk laten blijken, b.v. met een kleine donatie op onze bankrekening (A.B.N. Breda 52.04.20.004). Wij hopen dat het inderdaad mag bijdragen tot een betere verstandhouding en vooral een beter 'historisch kontakt' Stichting Historisch Kontakt West-Brabant Stichting Historisch Kontakt West Brabant;

22.

Boeknummer: 00330   Otto Smik. De Tsjechoslowaakse oorlogsvlieger die twee keer in Nederland neerstortte. Oorlog -- 13.006           (2019)    [Dr J. Rajlich] Originele uitgave:'Spitfire nad Evropou'. 2004. Vertaald in het nederlands door J.D. Brinksma in 2019. Levensverhaal van oorlogsvlieger Otto Smik met ondermeer zijn onderduikperiode in Prinsenbeek. Een rijk gedocumenteerde biografie uit de tweede wereldoorlog met veel foto's, een personenregister en noten. INHOUD Voorwoord.............................................................................6 Inleiding.............................................................................8 1. Otto’s jeugd in Georgië en Slowakije..............................................12 2. Betoverd door het zweefvliegen....................................................14 3. Op de vlucht......................................................................17 4. De vliegopleiding.................................................................23 5. Een bitter begin..................................................................37 6. Een veelbelovende lente...........................................................39 7. Een warme zomer...................................................................52 8. Een glorieuze herfst..............................................................70 9. Otto als schietinstructeur........................................................78 10. De tweede operationele tour......................................................81 11. Succesvol tijdens de Invasie.....................................................94 12. Confrontatie met de vliegende bommen.............................................111 13. Dienend als vluchtcommandant.....................................................116 14. Neergeschoten!...................................................................125 15. De ontsnapping...................................................................130 16. Dienend als Squadroncommandant...................................................142 17. Zijn laatste vlucht..............................................................148 18. Otto’s laatste rustplaats........................................................152 Noten ...............................................................................162 Bijlagen.............................................................................177 Afkortingen en verklarende woordenlijst..............................................190 Overzicht rangen.....................................................................193 Over de schrijver, Dr. Jiri Rajlich..................................................194 Index persoonsnamen..................................................................195 Index plaatsnamen....................................................................198 Index overige zaken..................................................................202 VOORWOORD Zwolle, september 2019 Dit boek - een Nederlandse vertaling en bewerking van Spitfire nad Evropou van dr. J. Rajlich - is het resultaat van wat onschuldig begon met een zoektocht naar meer informatie over de gebeurtenissen tijdens de luchtoorlog rondom Zwolle. De Tsjechoslowaakse oorlogsvlieger Otto Smik was 22 jaar toen hij sneuvelde nabij de Bloksteeg in Zwolle-Zuid. Wie was deze Otto Smik? Waar kwam hij vandaan? Wat dreef deze Tsjechoslowaakse piloot in dienst van de Britse Royal Air Force? Deze vragen stelde ik mezelf ook zo’n 3 jaar geleden. Bij mijn zoektocht naar meer details over deze Smik kwam ik in contact met de Tsjechische onderzoeker en auteur dr. Jiri Rajlich. Van dr. Rajlich kreeg ik zijn boek Spitfire Nad Evropou (Spitfire boven Europa) uitgegeven in 2004 toegestuurd dat hij had geschreven over het leven van Otto Smik. Aangezien dit in de Tsjechische taal was uitgegeven kreeg ik van hem later ook het ongepubliceerde Engelse manuscript toegestuurd. Deze uitgave is de Nederlandse vertaling en bewerking van dat manuscript. Een aantal vragen kwam naar boven bij het lezen van het manuscript. Was Otto nu een Tsjech? Een Slowaak? Een Geor- giër? Was hij Joods? In zowel het huidigeTsjechië als Slowakije wordt hij nog altijd gezien als een nationale held. Maar het beste antwoord op deze vragen is wellicht dat hij boven alles een Europeaan was en streed tegen onrecht. Voor mij stond in ieder geval vast dat het levensverhaal van Otto Smik ook naar het Nederlands moest worden vertaald en uitgegeven. Ge- zien zijn bijzondere achtergrond en zijn onderduikperiode in Nederland verdient hij een boek opdat we hem niet vergeten! In vogelvlucht komen alle facetten van het leven van Otto Smik aan bod: zijn jeugd in Georgië en Slowakije, de vlucht naar Frankrijk, na de val van Frankrijk zijn vlucht o.a. via Syrië (Aleppo) en Libanon naar Engeland. Syrië en Libanon kennen we inmiddels als landen verscheurd door burgeroorlogen. De recente beelden van de bombardementen op Aleppo en de vluchtelingen uit Syrië staan haaks op de situatie 75 jaar geleden. Bijzonder dat het huidige verscheurde Syrië destijds een toevluchtsoord was voor vele inwoners van Europa, op de vlucht voor de Duitse overheersers. Otto Smik volgde zijn vliegopleiding bij de RAF in Engeland en Canada en vloog vervolgens vele missies bij verschillende RAF Squadrons. Hij behaalde meerdere luchtoverwinningen op Duitse toestellen en crashte twee keer met een Spitfire in Nederland. klik op de pijlpunt links voor het volledige voorwoord Dit boek vertelt niet alleen het verhaal over Otto maar belicht zijdelings ook alle grote gebeurtenissen en verhoudingen van voor, tijdens en na de oorlog en in het bijzonder van de Tsjechoslowaakse luchtmacht. Hierdoor kan het verhaal van Otto Smik in een breder (historisch) perspectief worden geplaatst. Met uiterste zorg heb ik getracht zoveel mogelijk het originele manuscript van dr. Rajlich te volgen en alle namen, bronnen en gebeurtenissen correct weer te geven. Bij de beschrijving van Otto’s ‘Nederlandse periode’ heb ik wat aanpassingen en aanvullingen gedaan op basis van aanvullende beschikbare bronnen. Door de jaren heen is ook een aantal Nederlandse publicaties verschenen over Otto Smik gedurende zijn ‘Nederlandse pe- riode’. In 1989 (herdruk in 2001) verscheen het boek Zij vielen rondom Zwolle, geschreven door J.L. Schotman, en in 1994 Oorlog op de Beek van Hans Luiken. In beide boeken zijn de crashes van Otto Smik in respectievelijk Zwolle en Prinsen- beek uitgebreid behandeld. In 2013 verscheen het boek Oorlogsgeheim van bezet dorp van Rinie Maas, waarin Otto Smik de revue passeert als onderduiker en lid van het Beekse verzel. Recenter (2018) verscheen er een interessante publicatie van Paul de Rooij onder de titel Airmen in Zundert en Rijsbergen 1940-1945. Naast de bekende informatie over Otto Smik kwa- men hierin verdere details aan bod over zijn onderduikperiode nabij Zundert vlak voor zijn oversteek naar de geallieerde linies. Daarnaast zijn de missies van Otto Smik specifiek boven Nederland verder uitgewerkt op basis van de Operations Record Books uit The National Archives en het standaard naslagwerk En nooit was het stil... deel 2 van G.J. Zwanenburg. Voor Otto’s periode bij het 127 Squadron is gebruik gemaakt van aanvullende achtergrondinformatie uit Spitfire Diary, geschreven door E.A.W. Smith die met Otto Smik vloog bij dit Squadron. De Noorse publicatie Spitfire Saga deel VI van Cato Guhnfeldt geeft ook nog een interessante inkijk bij de operaties van de 132 Wing in hel algemeen en in het bijzonder 127 Squadron in de inzet boven Nederland. Bij mijn vertaalwerk en onderzoek voor deze Nederlandse uitgave gaat mijn dank uit naar de volgende personen en in- stellingen in willekeurige volgorde: dr. J. Rajlich, Benno Gocthals (SGLO), dhr. R. Woolderink, dhr. J. Segbers, dhr. J. Endeman (Gemeente Raalte), dhr. V. Lansink (Utrechts Archief/NS), dhr. H. Bouwhuis (Stichting Markc Haarle), dhr. J.H. Vermeer (SGLO), mevr. Marijke Olie-Teunissen (CVZ Zevcnaar), dhr. Tijs Kleuters (ECG Group), Paul Barmens (His- torisch Centrum Overijssel HCO), Historische Kring Dalfsen (HKD), Nederlands Instituut Militaire Historie (NIMH), Michal Smid (Memory of Nations), Gemeentearchief Gooisc Meren en Huizen, Antoon Meijers, Cato Cuhnfeldt (Spitfire Saga), Jan Rabelink (Heemkundekring “op de beek”), Leonard van den Broek (Up in the Sky), Chris Muru voor de layout van deze uitgave en in het bijzonder Thierry van den Berg (uitgeverij Flying Pcncil NL B.V.) voor het publiceren en kritisch doorlezen van het manuscript. Tot slot wil ik mijn familie bedanken voor hun geduid en steun bij de tot standkoming van deze uitgave. J.D. Brinksma Flying Pencil NL;

23.

Boeknummer: 00331   Bredase Volksverhalen Historie -- 06.004           (2020)    [Naomi Jansen] Verzameling van Bredase volksverhalen en teksten. Geillustreerd door Melanie Drent INHOUD Gedicht Alles wat was Sam Ups 4 Verhaal 1 Het spookhuis aan de Burgstsedreef 5 Verhaal 2 Herrie in ut Kielegat 17 Verhaal 3 Het behekste standbeeld van Kesteren 27 Verhaal 4 Spoken in de Klokkenberg? 35 Verhaal 5 Geheime gangen onder ons centrum 51 Verhaal 6 Wonderen en raadsels: De hostie van Niervaert 63 Verhaal 7 Een schat van een meisje (De kist met goud bij Heksenwiel) 77 Verhaal 8 De legende van de Duivelsbrug 89 Verhaal 9 De kolenbrander van het Mastbos (De legende van de zeven heuveltjes) 97 Verhaal 10 Het ontstaan van Breda en de Nassaus 107 Verhaal 11 Het trieste verhaal van de knecht van Valkenberg 119 Verhaal 12 Bloody Mary en de Drie Hoefijzers van Breda 129 Verhaal 13 De geest in het Mastboschhotel 145 Verhaal 14 De list van het Turfschip 157 Gedicht JOUW eerste Avondje NAC Maarten Akkermans 167 Extra Achtergrondinformatie 168 BREDASE VOLKSVERHALEN Volksverhalen. Sommige zijn er al eeuwen en in Breda zijn ze er in overvloed. Ken je bijvoorbeeld het verhaal van zeeroofster Bloody Mary, de vertellingen over de geest van het Belgische meisje in een Bredaas hotel, de legende van de Duivelsbrug in het Ginneken of de sage van de kist met goud in het moeras in de Haagse Beemden? Deze verhalen dreigden verloren te gaan, omdat ze minder en minder werden gedeeld. Dankzij de aanschaf van dit boek zorg jij ervoor dat ze juist wel voort kunnen blijven bestaan. Je mag je als lezer dus met trots ambassadeur noemen van onze Bredase vertelcultuur en hiervoor wil ik jou hartelijk danken! ik wens je heel veel leesplezier en ik hoop dat je herhaaldelijk mag genieten van de prachtige illustraties van Melanic Drent. In dit boek lees je veertien Bredase volksverhalen en twee gedichten. Sages, legendes, fabels, mythes en andere vertellingen vonden hun oorsprong in ons mooie stadscentrum, op de groene landgoederen van onze gemeente of in onze prachtige stadswijken. Daarna werden ze van generatie op generatie aan elkaar overgedragen. Deze verhalen zijn in een modern jasje gestoken met behulp van begrijpelijke taal, voor jong en oud en voor groot en klein. Sommige zijn gekoppeld aan het heden en voor andere verhalen is dichterbij de tijd gebleven waarin ze voor het eerst verteld zijn. Dit boek is gemaakt voor en door Bredanaars. Het is voorzien van illustraties van Bredase kunstenares Melanie Drent en ontworpen door Bredase vormgever Joost van Dorst. Auteur Naomi Jansen (1986) is ook een geboren en getogen Bredanaar, die is opgegroeid in de Haagse Beemden. Dit is haar eerste boek. Naomi staat sinds 2010 voor de klas als docent Nederlands. Momenteel werkt zij op de Graaf Engelbrecht in Breda. Al een tijdje leest zij zelfgeschreven verhalen voor aan haar leerlingen en ze merkt dat zij het enorm leuk vinden als deze verhalen zich afspelen in de stad waar ze op school zitten. Bredase volksverhalen;

24.

Boeknummer: 00332   Tuinbouwvereniging Sint Isidorus te Prinsenbeek. Van oprichting tot opheffing 1917-1997 Belangenverenigingen -- 02.011           (1997)    [Herman Dirven] Geschiedenis van Tuinbouwvereniging Sint Isidorus te Prinsenbeek. Met foto's, tabellen en illustraties van Jan Strube R.K. TUINBOUWVERENIGING SINT ISIDORUS TE BEEK van oprichting tot opheffing 1917-1997 door HERMAN DIRVEN INHOUDSOPGAVE Voorwoord en Inleiding 5 1. Vóór de oprichting van de tuinbouwvereniging vóór 1917 5 2. Stichting en opstart van de tuinbouwvereniging 1917-1927 13 3. De moeilijke en zéér zware crisisjaren 1928-1939 17 4. De tuinbouw in de oorlogs- en na-oorlogse tijd 1940-1954 21 5. Van tuinbouw in de vollegrond naar glastuinbouw 1955-1969 25 6. Van koud glas naar verwarmd glas 1970-1983 29 7. Professionalisering in de Prinsenbeekse tuinbouw 1984-1996 33 8. Een nieuwe manier van afzet in The Greenery vanaf 1997 37 Meningen, Visies en Slotopmerkingen. Statistieken en Overzichten 43 Stichting Basis;

25.

Boeknummer: 00333   Rinus Rasenberg. De zingende dierenarts Cultuur -- 09.029           (2020)    [Rinus Rasenberg] Leven en werk van dierenarts en liedjesschrijver en performer Rinus Rasenberg uit Wagenberg. Met veel fot's en liedteksten. INHOUD Voorwoord ...................................................... 5 Inleiding ...................................................... 6 1. Oorlogskind................................................. 9 2. Ons boerengezin ............................................ I I 3. Dieren op de boerderij .................................... 17 4. De katholieke kerk .........................................22 5. Kleine karweitjes voor de kinderen..........................27 6. De lagere school .......................................... 33 7. Sporten Lagere school...................................... 39 8. Watersnoodramp 1953 ........................................ 41 9. Het vertier in het dorp van toen............................43 10. Middelbare school .........................................49 11. Mijn broers en zussen .....................................55 12. Sporten middelbare school .................................62 13. Vertier en jeugdliefdes in Made ...........................65 14. Diensttijd ................................................69 15. De tijden veranderden..................................... 74 16. Naar Utrecht ............................................. 77 17. Praktijk in Culemborg .................................... 89 18. Praktijk Roermond .........................................92 19. Jaren 80................................................. 102 20. De kinderen van een dierenarts........................... 107 21. Slot Thuis ............................................... HO 22. Het Artiestenbestaan .................................... 113 23. Hoezo Roermond? ......................................... 125 24. Roermond en zijn rampen ................................. 130 25. Sporten in Roermond ..................................... 133 26. Dierenarts of protestzanger? ............................ 141 27. Jaren na 2000 ........................................... 145 28. Activiteiten in Brabant ................................. 157 Uitgaven Rasenberg creatief .................................. 162 VOORWOORD Als een kind op de elfde van de elfde geboren wordt en zijn vader vergist zich de andere dag met het opgeven van de preciese geboorte- datum op het gemeentehuis en als de initialen van de pasgeborene R.R. toevallig dezelfde zijn als Rolls-Royce, dan moet er wel iets bijzonders aan de hand zijn. En dat is later wel gebleken, inderdaad: Rinus Rasenberg was geboren! Het is maar goed dat hij geen zoon van een dominee was, want dan was hij ongetwijfeld een zeer bekende Nederlander geworden en zou hij ergens in een verbouwde boerderij in het Gooi wonen, onbereikbaar voor iedereen. Maar gelukkig is hij in een boerengezin geboren en is hij een normale Bekende Nederlander geworden. En dat is toch echt de moeite waard om een boekje over te schrijven. Rinus Rasenberg, een verhaal apart. Rinus schreef de tekst, Fons de Weert deed de vormgeving en Ed Oud de eindredactie, waarvoor dank. Johan Bax Rinus Rasenberg Rinus is geboren in Wagenberg, dorpje in West-Brabant, op de grens van zand en klei. Zijn vader was boer. Rinus is ook altijd boerenzoon in denken en doen gebleven. Hij ging diergeneeskunde studeren in Utrecht. Hij heeft meer dan dertig jaar als praktiserend dierenarts gewerkt in Limburg. En dat was allerminst saai. Na tien jaar praktijk doen bloeiden zijn artistieke aspiraties weer op. Hij ging liedjes en verhalenbundels schrijven over boeren en beesten. De tijd was er rijp voor. Door zijn kritische opstelling kwam Rinus vaak in de publiciteit Al zingend klonk zijn boodschap zachter maar dieper door. Aan fanatieke doordravende dierenbeschermers en milieuactivisten, had hij een hekel. Maar vooral de organisaties, die de boeren dreven tot schaalvergroting en uitbuiting van dier en milieu moesten het ontgelden. Met regelmaat werd hij in het land gevraagd om op te treden met zijn agrarisch cabaretprogramma. Zijn naam werd snel gevestigd. Ruim 20 jaar ging hij als de zingende dierenarts door het leven. Naast zijn eigentijdse kritisch repertoire, zong hij ook over het verleden. Over het platteland, de plattelandsdokter, de oude boerderij met zijn mesthoop, over zijn moeder en het boerendorp. Sinds enkele jaren woont Rinus weer in West- Brabant aan de rand van de Biesbosch. Dit unieke natuurgebied heeft hem geïnspireerd om het in films, musicals en verhalenbundels te verheerlijken. Ook richtte hij zijn aandacht op kinderen met o.a. twee kindercd’s en enkele jeugdmusicals. Burgemeester Gert de Kok eerde hem met de onderscheiding: Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Hij was daar verlegen trots onder. En., in al die hectische jaren trouw en liefdevol ondersteund door zijn wijze vrouw. Heemkundekring De Vlasselt;

26.

Boeknummer: 00334   Aerpel in 't potje. Oude gerechten uit Brabant Historie -- 06.013           (1982)    [Nan Oomen] Verzameling van oude Brabantse recepten Voorwoord In de keuken viert de nostalgie hoogtij, ook in Brabant. Dat was er de oorzaak van, dat mij, als oud-lerares koken, vaker naar oude, Brabantse recepten werd gevraagd. Toen ook nog de uitgever kwam vragen om een boek samen te stellen over de traditionele Brabantse keuken, moest ik wel aan de slag. Zelf wilde ik ook wel weer eens de gerechten proeven die ons moeder en grootmoeder klaar maakten. Gravend in oude aantekeningen en met hulp van velen groeide de verzameling recepten uit tot dit boek. Veel dank ben ik verschuldigd aan Bets Meertens-van de Hurk, die mij met raad en daad terzijde stond. Het zal de gebruiker van dit boek opvallen, dat de Brabantse keuken zéér sober was. De mensen in Brabant, en zeker op het platteland, moesten hard werken voor het ‘dagelijks brood. ’ Veel tijd voor het bereiden van maaltijden was er niet. Wel probeerde men met eenvoudige ingrediënten zoveel mogelijk afwisseling te brengen in de warme maaltijden. Wellicht is dit de reden dal de Brabantse keuken zo rijk is aan aardappel- en papgerechten. Sommige van de gerechten in dit boek zijn erg oud en vergeten. Andere kan men hier en daar nog aantreffen. De recepten zijn zo getrouw mogelijk weergegeven. Gerechten zoals ze ook buiten Brabant en in het algemeen worden klaar gemaakt heb ik in dit boek niet opgenomen. Deze verzameling is verre van volledig. Daarom wil ik gaarne een beroep doen op alle gebruikers van dit boek om mij onbekende, oude, plaatsgebonden of traditionele Brabantse recepten toe te zenden, zodat de collectie kan worden uitgebreid. Mijn adres: Nan Oomen Rietdijk 3 Haagse Beemden 4824 ZB Breda Uitgeverij De Lijster Maasbree;

27.

Boeknummer: 00335   Handboek Brabants Landschap. Uitg. 1992 Jubileumboek tgv 60 jarig jubileum Natuur -- 10.016           (1992)    [Bestuur Het Brabants Landschap] Overzicht van de bezittingen en het werk van het Brabants Landschap 1932-1992. Met veel foto's 1 7 8 16 194 196 198 200 201 206 214 215 218 219 222 223 1 Overzichtskaartje bezittingen 7 Voorwoord 8 Brabants Landschap 16 Terreinbeschrijvingen 194 Wandelmogelijkheden in omgeving natuurgebieden Brabants Landschap 196 Fietsen in het Brabantse Landschap 198 Wederzijdse toegangsregeling Provinciale Landschappen 200 Unie van Provinciale Landschappen 201 Coördinatie Beheer Kleine Landschapselementen 206 Holenbroeders in de Brabantse bossen 214 Stichting Brabantse Milieufederatie 215 De Brabantse Kastelenstichting 218 Federatie Noordbrabants Monumentenoverleg 219 Schenkingen en legaten 222 Bestuur 223 Personeel Stichting Het Brabants Landschap;

28.

Boeknummer: 00337   Brabant op z'n breedst Cultuur -- 09.020           (1996)    [Johan Biemans, Giel van Gastel, Willem Iven, Henriette Kegge, Jan Naaijkens, Cor Swanenberg, Gerard Ulijn. Ingeleid door Ger Janssen] Zeven Brabantse auteurs schrijven over hun eigen streek. Aangeboden 'Vur de houwes' door Mennen Schriks Grafische bedrijven tgv Valentijnsdag 1998. Illustraties van Nelleke de Laat Inhoud Ger Janssen — Inleiding      7 Johan Biemans — Over de grens      9 Giel van Gastel - De duiven      23 Willem Iven - Bruujr en zeuster      29 Henriëtte Kegge — Un bietje ’eimwee      37 Jan Naaijkens — Hoe ’ne geboren koereur aon z’n end kwam      51 Cor Swanenberg — Goewdgemutst      61 Gerard Ulijn — Tis wè      71 Over de auteurs 91 Inleiding Brabant bazuint breed, breder, .... op z’n breedst. Breed... Het fenomeen 'Brabant 200 jaar' heeft ook mij niet losgelaten. Vanuit het provinciehuis zijn er al een heleboel activiteiten georganiseerd en het verenigingsleven in ons Brabant laat zich ook niet onbetuigd. Breder... Omdat ik al Brabantse avonden organiseer is mij de gedachte ontsproten om een tour te organiseren door de hele provincie heen met medewerking van zoveel mogelijk bekende en minder bekende groepen en troubadours in een afwisselend Brabants bont programma, zowel van medewerkers als van inhoud. Daarnaast is onze cultuur veel meer dan alleen muziek en humor. Zodoende ontstond het idee om een boek uit te geven met schrijvers uit onze provincie waaruit duidelijk de brede waaier van de Brabantse dialecten speels tot uit- drukking komt. Breedst... Tijdens gesprekken met de schrijvers werd het thema 'Brabant op z’n breedst geboren, precies de vlag die de lading dekt voor zowel de tour als de literaire operatie. Daarnaast is er nog een cassette, waarop het boek is ingesproken, en een verzamel-CD verschenen. Overweldigd door het enthousiasme en de bijval van artiesten en auteurs voor mijn ideeën is er daarnaast een schouderklopje op zijn plaats voor Adrie Mennen en Kees Claes van Drukkerij Mennen Asten BV voor het resultaat dat nu voor u ligt. Niet in de laatste plaats dank aan de auteurs voor de grote verscheidenheid aan nog niet eerder gepubliceerde kortere en langere verhalen, gedichten, essays en cursiefjes die werden ingezonden. Voor deze uitgave werd een zevental schrijvers uitgenodigd. Elk van hen vertegenwoordigt een ruime regio binnen de provincie Noord-Brabant: Giel van Gastel (Michel de Koning) voor het Markiezaat. Henriëtte Kegge (Tilly Nagelkerke) voor de Baronie. Jan Naaijkens voor het Hart van Brabant. Willem Iven voor de Peel. Johan Biemans voor de Kempen. Cor Swanenberg voor de Meierij. Gerard Ulijn voor Maasland. Tenslotte hartelijk dank aan iedereen die enthousiast en vol overgave heeft meegewerkt aan de totstandkoming van dit boek, cassette en CD. Bent u minder vertrouwd met Brabantse dialecten, lees dan voor het gemak maar eens een bladzijde hardop. Voordat u het weet smult u ervan als een echte fijnproever. Ger Janssen organisator Starshine Artist Management Mennen Schriks Grafische Bedrijven;

29.

Boeknummer: 00338   Kloosterboek Historie -- 06.021           (1993)    [Buurtcomitee Hyacinthplein Breda] Geschiedenis van het Benedictinessenklooster aan de Gen.Maczekstraat te Breda INHOUD De geschiedenis van de orde der benedictinessen van het H.Sacrament      4 Ooggetuige 1      6 Het leven van de Benedictinessen van het H.Sacrament      7 Dagindeling      9 Priorinnen      9 De bouwgeschiedenis van het klooster 10 Ooggetuige 2      10 Ooggetuige 3      12 De architectuur van het kloostergebouw      14 Ooggetuige 4      14 Kladden op een kloostermuur      16 Ooggetuige 5      18 Kolom van Eerherstel      18 Glas-in-loodraam      18 Fotoreportage      19 Na het vertrek van de zusters      48 Kloosterkapel als bijzondere lokatie voor het Zuidelijk Toneel      51 Colofon      52 Inleiding Kloosterboek In 1926 namen de Zusters Benedictinessen van de Altijddurende Aanbidding hun intrek in het nieuwe klooster 'Manna Absconditum' aan de Generaal Maczekstraat in Breda. Eind 1989 trokken de 27 ovegebleven zusters de kloosterdeur voorgoed achter zich dicht en vestigden zich in Baarle Nassau, zo'n 20 km. van Breda. Ruim 63 jaar kloosterleven van in totaal zo'n 70 zusters onttrok zich al die tijd nagenoeg geheel aan het oog van de Bredase burgers. Zoals ook de buitenwereld niet kon binnendringen in het domein van de zusters, die zich volledig overgaven aan hun Altijddurende Aanbidding van het Heilig Sacrament. Fotografe Bea Hoeks-De Laat kreeg in opdracht van het Bredase gemeentearchief in 1989 als eerste toestemming om het dagelijks leven van de zusters in beeld te brengen. Het resultaat: een unieke, sfeervolle reportage over het klooster en zijn godsvruchtige bewoonsters. Samen met een uitgebreide historische schets van het klooster inclusief oude foto's, teksten en tekening, Is een keuze uit deze reportage gebundeld in dit kloosterboek. Deze uitgave is de tweede In een reeks publicaties van het Buurtkomitee Hyacintplein. Eerder verscheen, onder verantwoordelijkheid van dezelfde redaktie het buurtboek, dat als ondertitel meekreeg: 'van rozen en hyacinten. Een bloemlezing'. In deze vergelijkbare uitgave zijn de geschiedenis van deze buurt, de architectuur, de oorlogsjaren, de huidige situatie en tal van anecdotes en bijzonderheden op een zeer leesbare manier beschreven. Waarom een buurtkomitee zulke publicaties uitgeeft? Omdat er sprake is van een grote betrokkenheid bij de leefbaarheid in de buurt. Het op een toegankelijke wijze beschrijven van de eigen geschiedenis is één van de mogelijkheden om deze betrokkenheid tot uitdrukking te brengen. Het klooster 'Manna Absconditum' is gelegen aan de rand van de buurt, waarin het Hyacintplein centraal gelegen is. Een bijzondere reden voor de publicatie van dit boek is gelegen in de heftige diskussie die wordt gevoerd over de toekomstige bestemming van het klooster, waarbij zelfs een gedeeltelijke sloop van dit monu- mentale en gezichtsbepalende gebouw wordt overwogen. Dit kloosterboek Is geschreven voor allen die betrokken zijn bij het kloosterleven in het algemeen en dit Bredase klooster In het bijzonder. Buurtkomitee Hyacintplein Voorwoord Toen de redaktie mij verzocht een voorwoord in dit boek te schrijven was ik daar graag toe bereid omdat wij in het klooster aan de Generaal Maczekstraat tot september 1989 met soms meer dan 60 zusters heel gelukkig hebben gewoond. Ons kloosterleven vraagt om beslotenheid met toch een zekere mate van vrijheid en dat was daar aanwezig. Voor buitenstaanders mocht het klooster misschien wat strak en afstotend overkomen, van binnen werd er echt geleefd. Het was voor ons een moeilijk besluit om het klooster te verlaten. Daar gingen enkele jaren van overleg door de kloostergemeenschap en gesprekken met deskundigen aan vooraf. Voordat wij weggingen kregen we het verzoek van het gemeentearchief Breda om een fotoreportage te mogen maken van ons klooster. Fotografe Bea Hoeks-De Laat heeft die opdracht uitgevoerd met buitengewoon veel gevoel voor de harmonieuze eenvoud die er in en rond het kloostergebouw heerste. 18 September 1989...de verhuiswagen staat om 7 uur voor de deur, klaar om de gehele inboedel over te brengen naar ons nieuwe klooster in Baarle Nassau. Dit karwei duurde een volle week. Nu het allemaal achter de rug is, kunnen we slechts zeggen dat we toch blij zijn dat het gebouw zo intensief gebruikt wordt door een grote groep mensen die, naar hun zeggen, nog steeds iets proeven van de rust en de sfeer van de vorige bewoonsters. Zuster Gertrudis, Priorin. Buurtcomitee Hyacinthplein;

30.

Boeknummer: 00339   Adam en Eva in Zei - en andere volksspreuken Historie -- 06.0002           (1980)    [D. de Beul] Verzameling volksspreuken en toelichting INLEIDING Vrijen - trouwen - vrouwen - mannen. Een onderwerp dat reeds zoveel mensen naar de pen deed grijpen, dat het bijna onmogelijk is er iets nieuws aan toe te voegen. De vele tochten door Vlaanderen en Nederland brachten mij evenwel tot andere gedachten. Naar mijn mening is het een onuitputtelijk onderwerp, zover zelfs, dat er iedere dag opnieuw mensen zijn die er wat anders weten aan toe te voegen. Ik denk dat je alleen je oren moet openzetten en goed luisteren. De honderden, ja zelfs duizenden spreuken die handelen over de vrouw en haar gezel ‘de man’ schijnt iedereen te boeien. Een opsomming geven van de reeds gepubliceerde spreuken zou te eenvoudig zijn. Er werden alleen deze opgenomen die ik voor het eerst heb gehoord in de loop van + - 20 jaar. Uiteraard zijn er enkele spreuken bij die ikzelf in een spontane opwelling heb gezegd. Ook heb ik enkele oude boeken geraadpleegd, zoals de Bijbel en andere. Enkele der spreuken zullen u zeker bekend voorkomen en er zullen er ook wel een paar zijn die in som- mige mensen hun oren op het randje af klinken, maar dit is onvermijdelijk, gezien deze spreuken voor de overgrote meerderheid zo uit de mond van de gewone man met de pet werden opgetekend. Als men deze zogenaamde platte uitdrukkingen zou vertalen of gewoon weglaten zouden deze volksgezegden niet meer de sappigheid en originaliteit bezitten die een echte volkstaal ei- gen is. Ik wil met dit werk ook niets bewijzen in zoverre er iets te bewijzen valt bij deze zo kluchtige en soms harde waarheden. Dit was ook het geval met de duizenden zei-spreuken die in mijn vorige vier reeds verschenen boekjes voorkomen. Elk boekje bevat + - 1000 zei-spreuken. Enkele tientallen van deze onvervalste volkshumor werden opgenomen in dit werk; uiteraard alleen deze die in verband staan met het naar het huwelijk. Aangevuld met deze spreuken wordt dit boekje dan ook een pareltje, dat de moeite loont gelezen te worden. Alles wat maar even ruikt en de liefde of er alleen maar van mee te maken heeft, werd spreuken ten goede of ten kwade. De mannen, de vrouwen,de kinderen, de vrijgezellen , kortom allen, zelfs de schoonmoeders. Mijn betrachting was ook ze te rangschikken volgens man, vrouw, kind enz. Maar dit wilde niet lukken omdat sommiqe spreuken zowel op de man als op de vrouw kunnen toegepast wor- den. toch heb ik het gedaan en het resultaat is bevredigend voor ongeveer 90 %. Er is ook een bladwijzer voorzien die zeker van belang is omdat men dit boek ook eventueel als naslagwerk zou kunnen gebruiken. De weinige spreuken en gezegden van dichters en wijze mannen komen van Gezelle, Jacob Cats, Tuinman en anderen. Aan dit werk is er ook een lijst toegevoegd van benamingen en schimpscheuten die men een zwanger meisje achterna roept of gewoon voor de lol zegt, zonder er eigenlijk iets mee te bedoelen. Men zegt gewoon om een dezer meisjes aan te duiden dit: (Gents dialekt) ZEE WEERE UN NANEKE IN EUREN APPEL) Daar bedoelt men niets kwaads mee. Het is alleen een aanduiding en men kon evengoed met deze uitdrukking een getrouwde vrouw aanduien ie in verwachting was. Deze benamingen komen uit verschillende streken van VLAANDEREN en NEDERLAND. Sommige zijn gewoon in dialekt gesteld, uiteraard in de mate van het mogelijke. Verder veel lach en vooral denkgenot en als er soms een spreuk bij is die toevallig toepasselijk kan gebracht worden op uzelf of uw vrouw of man, stop het onder uw neus, til er dan niet te zwaar aan en denk even na hoe u er iets kan aan doen. Doe het snel en zonder wrok en gedenk dat in deze wereld niemand de pretentie mag hebben dat hij volmaakt is. Elk mens, man, vrouw of kind en zelfs schoonmoeders hebben het recht FOUTEN te hebben, want het zijn ook maar gewoon MENSEN. D. de Beul. In eigen beheer;

Uitgebreid zoeken