HEEMKUNDEKRING
OP DE BEEK
PRINSENBEEK
Beeldbank Bibliotheek
|
|
HEEMKUNDEKRING
|
|
|
| Heemkundekring 'Op de Beek' → Beeldbank Bibliotheek → Zoekresultaat |
|
Aantal gevonden publicaties : 6 (uit: 638)
|
||
| ||
Klik op publicatie voor vergroting en meer informatie
| 1. |
|
Boeknummer: 00116
Mensen uit de kringen van Brabants Heem. De Heemkinderen, deel 1 Historie -- Erfgoed Breda (2004) [Cees Slegers] Mensen uit de kringen van Brabants Heem. De Heemkinderen, deel 1 Inleiding ‘Delven wij waar wij staan, want waar wij staan is Klondyke.’ Deze regel van Gerard Bruning werd gebruikt door een van de founding fathers van de heemkunde in Brabant, de norbertijn dr. Hugo Heijman, archivaris en bibliothecaris van de abdij van Berne in Heeswijk, in zijn toespraak voor het Provinciaal Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen in 1941 in ’s-Hertogenbosch. Met de verwijzing naar het Amerikaanse gouddelversstadje in Alaska bedoelde Bruning dat je het geluk niet te ver moet zoeken; 'begin maar te graven waar je staat'. Hoewel het graven en de archeologie in de begintijd van Brabants Heem een voorname plaats innam, wilde men toch van het begin af aan duidelijk maken dat heemkunde meer was dan archeologie. Het zou de kennis van het heem in al zijn aspecten moeten zijn. De archeologie, de natuurlijke historie, de relicten van de vroegste bewoners, de volksge- bruiken en de kunst, de monumenten, de geografie, de taal, de toponiemen, de genealogie en de geschiedenis van de bewoners van een bepaalde stad, dorp of regio vormden de ob- jecten voor de heemkundigen. Omdat niemand dit hele scala kan omvatten, waren er in de heemkunde altijd veel specialisten. Toch waren er ook steeds mensen, die door een tomeloze nieuwsgierigheid gedreven, alles van hun regio wilden weten. Kempen Uitgevers Zaltbommel; |
| 2. |
|
Boeknummer: 00176
Oude beroepen, ambachten en functies Historie -- Plattelands- en boerenleven (2011) [Johan van der Made] Oude beroepen AMBACHTEN EN FUNCTIES In dit boekje wordt een overzicht gegeven van groot aantal oude beroepen, ambachten en functies, die bij ons in de dorpen niet meer voorkomen of waarvan de uitoefening van het werk geheel is veranderd. Het is een hele lijst geworden, maar toch zullen er aan onze aandacht zijn ontsnapt. Aangezien de graanmolenaar bij ons geen verdwenen beroep is, komt hij in dit boekje niet voor. De geschiedenissen van al de molens van Langeweg, Wagenberg en Terheijden staan in het boekje „Onze molens” uit 1992 (De Vlasselt nr.58-59). Actuele informatie over de Traaise meule is te vinden op de website www.molendearend.nl. Ook de rietdekker ontbreekt in dit boekje, omdat het eeuwenoude rietdekkersbedrijf Van der Sanden op Wagenberg nog altijd bestaat. Meer daarover is te lezen in „Stamboomonderzoek of genealogie” (De Vlasselt 122, 2009) blz. 57 en verder. In dit Vlasselt-boekje zijn korte omschrijvingen gegeven, met namen eventuele adressen, van de volgende beroepsbeoefenaren: arbeider en arbeidster baker - bakker -betonfabriek - bierbrouwer - boer en boerenknecht - bomen-oetser -boter- en kaasmaker - boterventster (zie melkboer)- bottelier - bovenmeester - brandewijnstoker - brandstoffenhandelaar - brugwachter chirurgijn en medicina? doctor -circus dienstmeid - draaimolen -drukker en steendrukker frietkraam en ijscoboer gardiaan en moeder-overste - groenteboer hooipers - huisslachter kantonnier - kleermaker (zie linnenwever) - klerk - klompenmaker koeien hoeden - kooiman - koster en suisse - kruidenier - kuiper kunstwolfabriek landarbeider (zie boerenknecht)- lantaarnopsteker en nachtwaker leerlooier - leidekker - linnenwever en kleermaker loodgieter en koperslager - lijkbidder mandenmaker - melkboer - melkschepper - metselaar en opperman mutsenwaster nonnen (zie zusters) openbaar vervoer - orgelman papfabriek - paraplu-koopman - pastoor, kapelaan en pastoorsmeid petrolieboer (zie brandstoffenhandelaar) - polderwerker scheepsjager en veerman - schipper - schoenlapper - schout en schepenen sigarenmaker - smid - snoepkraam - stationschef - straatveger telefoonkantoorhoud(st)er - timmerman - tolgaarder - turfsteker en turfkruier veldwachter - vlasboer - vleeshouwer - voerman - vracht en transport wagenmaker en zager zadelmaker - zusters en zusterke Dit boekje is samengesteld met behulp van: - „Ambachten en beroepen in Terheijden 1920-1970” van Harrie Krijnen in De Vlasselt 60 (1992) - „Ambachten en beroepen in Wagenberg 1920-1970” van Ad Kokke en Johan van der Made in De Vlasselt 69 (1994) - „Slikgat: een dorp uit oude doosjes” delen 1, 2 en 3 van John van Opdorp in De Vlasselt yj (1987), 49 (1990) en 129 (2010). - Le livre de l'outil van Marie-José Lamothe 8< André Velter met prenten uit o.a. de 18e eeuwse Encyclopédie de Diderot et d'Alembert, een platenboek van Johan Bax - Oud-Brabants dorpsleven door Bernard van Dam (Brabants Heem, 1972) - Volkshuisraad in Vlaanderen door Dr. Jozef Weyns (1984) - Voorwerpen uit de verzameling van Stichting De Vlasselt - Foto’s, plaatjes, jubileumgidsen en krantjes in het archief van Heemkundekring De Vlasselt - Onderzoek in het Gemeente Archief van Terheijden (tot 1996 aanwezig in het voormalige gemeentehuis, nu in Reg. Archief Tilburg) - De websites geneaknowhow, wikipedia e.a. Met dank aan ieder die op enigerlei wijze een bijdrage aan dit boekje heeft geleverd. Heemkundekring De Vlasselt; |
| 3. |
|
Boeknummer: 00314
De geschiedenis van kasteel 'Hof van den Houte' en zijn bewoners Monumenten -- 08.034 (2021) [Drs M.J. Bicknese] Geschiedenis van het Ettense kasteel Hof van den Houte en zijn bewoners. 500 jaar geschiedenis met veel illustraties Heemkundekring Jan uten Houte te Etten Leur; |
| 4. |
|
Boeknummer: 00411
Bijdragen tot de geschiedenis zuiden van Nederland 1849-1903 Historie -- Brabant, algemeen (1966) [J.F. Vlekke] Bijdragen tot de geschiedenis zuiden van Nederland 1849-1903 Deel VI VOORWOORD Bij het schrijven van deze biografie heb ik aan den lijve ervaren, dat de objectiviteit een van de moeilijkste problemen is waarvoor de historicus zich gesteld ziet. De meeste hedendaagse historici zijn het er over eens, dat de geschiedschrijving gebonden is aan tijd en per- soon. In de geesteswetenschappen is een mechanisch, onpersoonlijk onderzoek een onbereikbaar ideaal. P. Geyl noemt de geschiedenis een discussie zonder einde, die niet tot de enige, algemeen aanvaarde conclusie zal leiden. J. Romein gaat in zijn 'Theoretische Geschie- denis' nog verder en komt tot de paradoxale formulering, dat de verdienste van de geschiedschrijver is gelegen niet in wat hij als historicus, maar in wat hij als niet-historicus waard is. Hij bedoelt hiermee te zeggen, dat het subjectieve element, de verklaring der historische feiten vanuit een bepaalde levensvisie, minstens even belangrijk is als die feiten zelf, het objectieve element. Niet als louter vakman moet men de geschiedenis tegemoet treden, maar ook als mens. Geschiedenis is kennis van de mens door de mens en kan alleen bestaan door samenwerking van subject en object. Maar tegelijkertijd eist geschiedenis een kritische beschouwing van de mens uit het verleden, zodat een objectieve stellingneming van de historicus een logisch gevolg is. De eerste norm voor de ge- schiedschrijving is wetenschappelijk, niet ethisch. Wie echter met J. Nota gelooft, dat de geschiedenis als wetenschap ontstaat uit de dialoog tussen geschiedvorser en de 'stemmen” uit het verleden die hij beluisteren wil, legt voor een verdere fundering ethische normen aan, waaraan hij zijn oordelen toetst'. Het schrijven van een biografie wordt pas dan tot een bevredigend einde gebracht als dit geschiedt vanuit een motief. Ik heb hieraan vaak moeten denken sinds Broeder Theophile Nijman mij opmerkzaam maakte op het leven van Jan Frederik Vlekke. De sociale bewogenheid van deze man appelleerde aan mijn levendige sociale belangstelling, die mij van huis uit werd meegegeven. Mijn vader wijdde een belangrijk deel van zijn leven aan allerlei sociale aktiviteiten in mijn geboortestad Roosendaal. Als wethouder van Sociale Zaken gedurende zeventien jaar, heeft hij mede vorm gegeven aan het sociale leefklimaat van West-Brabant. Als zodanig mag ik hem de inspirator noemen van dit werk. Het geslacht van wijlen mijn moeder stamt uit dezelfde streek als het geslacht Vlekke. Aan haar rustige toewijding en taaie vasthoudendheid dank ik mijn wetenschappelijke opgang. Met grote voldoening kan ik terugdenken aan de medewerking die ik mocht ondervinden van Prof. Dr. B. H. M. Vlekke. Hij heeft niet alleen de documentatie van zijn vader zorgvuldig bewaard, geordend en te mijner beschikking gesteld, maar ook mijn studie met grote belangstelling gevolgd en mij voortdurend geholpen, zonder daarbij enige invloed uit te oefenen op de waardeoordelen die ik over zijn vader heb geformuleerd. Het geregeld contact dat ik met hem mocht hebben, is uitgegroeid tot een warme vriendschap. Veel dank ben ik verschuldigd aan mijn promotor Prof. Dr. P. H. Winkelman onder wiens leiding ik deze studie heb kunnen voltooien. Zijn constructieve op- en aanmerkingen hebben het jeugdwerk doen uitgroeien tot de mannenmaat. Verder gaat mijn dank uit naar mijn collega’s en vrienden die de tekst van taalkundige ongerechtigheden hebben gezuiverd, naar de typiste en naar degenen die mij op allerlei manieren hebben geholpen. Een niet geringe steun ondervond ik van de archiefambtenaren H. Zandbergen en A. Buijsen bij het opsporen en hanteren van archivalia en literatuur en van de manier waarop zij mijn talloze werkuren op het Roosendaalse Gemeentearchief hebben veraangenaamd. Het heeft mij voorts aangenaam getroffen, dat verschillende gemeentebesturen, standsorganisaties en bedrijven, vooral de suiker- industrie, reeds vóór de verschijning van het boek blijken van belangstelling hebben getoond. Tenslotte ben ik het bestuur van de Stichting Zuidelijk Historisch Contact erkentelijk voor het opnemen van deze biografie in de Serie. De schrijver INHOUDSOPGAVE Voorwoord V Lijst van afbeeldingen XIV Geraadpleegde bronnen XV Geraadpleegde literatuur en gedrukte bronnen XVI Inleiding 1 De opkomst van de grootindustrie in Nederland rond 1870 — Malaise in de landbouw — Liberale crisis-therapie — Ontstaan beetwortelcultuur en suikerfabricage — Verandering in de ondememersactiviteit — Massificatie van de arbeid en begeleidingsverschijnselen — Individualistische karakter- trekken in sociale en economische ordening tweede helft negentiende eeuw — Jan Frederik Vlekke model voor nieuw ondernemerschap — Genealogie familie Vlekke — Biografische notities J. F. Vlekke, onderwijzer, boekhouder, directeur suikerfabriek te Oud Gastel — Periodisering van zijn werkzaamheid als industrieel — 1889 Begin sociale bedrijfsvoering — 1898 Aanvang sociale activiteit buiten de fabriek — Christelijk beginsel — Geestverwanten — Theorie en praktijk — Onverwachte dood — Grafrede van Ariëns — Verantwoording over indeling van het boek. Hoofdstuk I DE INDUSTRIEEL 22 Suikerfabricage in West-Brabant — Overzicht fabrieken — Suikerbereiding — Technische vooruitgang — Het verkrijgen van de grondstof — Con- tractsystemen — Protectie suikerindustrie — Accijnsheffing — Invloed accijnsheffing op beetwortelcultuur — Afschaffing protectie — Suikercon- ventie 1902. Gastelse Beetwortelsuikerfabriek 35 Oprichting — Maatschappelijk en bedrijfskapitaal — Eerste directeur J. J. van Sprangh — Optreden van J. F. Vlekke in aandeelhoudersvergadering — Zijn benoeming tot directeur 1881 — Expansie fabriek — Statistiek Gastelse Beetwortelsuikerfabriek en Fa. de Ram en Co., Roosendaal — Overzicht dividenduitkeringen — Goede en slechte campagnes — Bedrijfsconcentratie — Nevenindustrie — Vlekke contra oprichting Zuid-Neder- landsche Spiritusfabriek — Overzicht fabrieksexpansie onder Vlekke. Andere industriële activiteiten 59 Directeur St Antoine — Opbouw van deze fabriek — Reorganisatie andere fabrieken — Financieel expert — Bekendheid in het buitenland — Coöpe- ratieve weverij De Eendracht te Haaksbergen — Commissaris van deze weverij __ Liquidatie — Plan Ruijs de Beerenbrouck en Vlekke partici- patie in metaalfabriek te Maastricht. DE KOOPMAN 72 Wedijver om de grondstof — Verhouding teler-fabrikant — Tegenstrijdige belangen — Algemene Vereniging van landbouwers contra Bond van Suikerfabrikanten — Suikergehalte en gewicht — Partidpatie-contract — Bladen voor Suikerbietenteelt — Voor en tegen van het partidpatie-contract — Buiten Oud Gastel weinig in toepassing — Rijkspremie en participatie — Credietvoorziening — Rederij Oud- en Nieuw-Gastel. DE COÖPERATOR 94 Vormen van coöperatie — Coöperatie in de suikerindustrie — Eerste plannen mislukt — Sas van Gent — Vlekke voorstander van coöperatie — Voorbereider coöperatieve suikerindustrie West-Brabant — Supervisor plan coöperatieve suikerfabriek Steenbergen — Coöperatieve suikerfabrieken 1900-1910 contra Algemene Suikermaatschappij — Verkoop Gastelse Beetwortelsuikerfabriek — Oprichting, opzet en ontwikkeling coöperatieve suikerfabriek Dinteloord — Andere coöperaties — Bundeling — Machtsverhouding Centrale Suikermaatschappij en Bond van Coöperatieve Suiker- fabrieken. Hoofdstuk II DE WERKGEVER 106 Oude gezagsverhoudingen — Verzakelijking menselijke verhoudingen in de grootindustrie — Sociaal conservatisme in Brabant — Stemmen uit Tilburg — Vlekke contra Van Spaendonck — Streven naar gelijkberechtiging — Sociale en economische opvattingen in het liberale tijdvak — Op- komst vakbeweging — Tegenwerking werkgevers — Oude en nieuwe elementen in Vlekkes patroonschap — Het patriarchalisme van Le Play __ Vlekke en de arbeidersorganisatie — Scheiding sociale actie en politiek __ Gewijzigde visie op staatsbemoeiing — Gerechtvaardigde werkstaking — Modelwerkgevers — Invloed van Van Marken en Stork. Arbeidsloon 133 De vrije economie — De natuurlijke prijs van de arbeid — Loonvorming volgens economische of ethische norm — Katholieke visie op het loon- systeem — Het begrip sociale rechtvaardigheid — Loonregeling te Oud Gastel — Omschrijving familieloon — Loonsystemen bij Van Marken en Stork — Weeklonen op Gastelse Beetwortel suikerfabriek — Winstdeling — Daglonen in West-Brabant, Tilburg en Maastricht. Arbeidstijd en zondagsrust 148 Arbeidsduur in Nederland — Experiment Van Besouw inzake verkorting arbeidstijd — Vlekke over de arbeidstijd — De normale arbeidsdag — Arbeidstijden in Tilburg — Zondagsrust — Wetsontwerp-Lely op arbeidsen rusttijden — Zondagsarbeid in Brabantse suikerindustrie — Advies aan de bisschop over arbeid op zondag in verband met dispensatieverlening. Verhouding directie - personeel 162 Patronale zorg — Opvoeding tot volwassenheid — De Kleine Courant — Erekruisen voor trouwe dienst — Reglement voor de Arbeid — Arbeidsraad. Instellingen ter voorziening in materiële behoeften 169 Coöperatieve inkoopvereniging voor kolen en graan — Strijd over consumptie-coöperatie — Coöperatieve aspiraties van Vlekke — Arbeiders- woningen — Fabrieksspaarkas — Pensioenfonds — Invaliditeitsverzekering — Ziekenfonds — Fondsen bij Hovy, Van Marken, Stork, Regout — Weduwen fonds — Hygiënische verzorging — Fabrieksveiligheid. Godsdienstig leven, ontwikkeling en ontspanning 190 Armetierig volksleven — Brabantse geloofstrouw — Een kerk te Stampersgat — Clericale bekrompenheid — Schoolbezoek — Tekenschool — Fa- brieksbibliotheek — Geordend gezinsleven — Kroegleven — Muziek en toneel — De Hollandse Harmel. Hoofdstuk III DE DRANKBESTRIJDER 201 Alcoholisme in de 19e eeuw — Oorzaken en omvang — Eerste bestrijding — Amerika — Natte en droge deelstaten — Drankweerapostelen in Europa — Het falen van het persoonlijk appèl — Nieuwe wegen in de drankbestrijding — Studie van het alcoholisme — Drankbestrijdingsverenigingen — Innerlijke tweespalt geheelonthouders contra matigen — Prohibitie in de Verenigde Staten — Overheidsbemoeiing in andere landen —Local option — Gothenburgerstelsel. NEDERLAND 215 Eerste beweging — Heldring en Herckenrath — Ned. Vereeniging tot Afschaffing van Sterken Drank — Eerste drankbestrijding in katholieke kring — Volksbond tegen Drankmisbruik — Overzicht drankgebruik — Andere drankbestrijdingsverenigingen — Vakbeweging en drankbestrijding. De katholieke drankbestrijding 221 Achterstand in organisatie •— Weerstanden tegen onthouding — Schaepman en de drankwet 1881 — De kwestie van de twee borrels. Eerste Organisatie 225 Ariëns als centrale figuur — Een belofte van drie vrienden — Ontstaan en groei Kruisverbond — Drankbestrijding een arbeiderszaak — Drank- weeractiviteiten van J. F. Vlekke — Eenling in het gewest — Drankmisbruik en hoger loon — Bestrijdingsmethodiek — Anti-alcoholpedagogie — Invloed arbeidstijd op drankgebruik — Voorbeeld hogere standen — Onthouding en karaktervorming — Contacten met gewijde sociale werkers. Het eerste katholieke matigheidscongres 239 Ariëns op jacht naar kopstukken — Plan voor een congres — Gematigd standpunt — Samenstelling comité — Vlekke als congresspreker — Schaep- man huldigt — Taak werkgever in de strijd tegen drankmisbruik — Sociale voorzorg beste drankbestrijding — Oorzaak en gevolg tussen sociale misère en drankmisbruik. Vruchten van het congres 248 Drankbestrijding zaak van het hele volk — Organisatie — Comité van actie — Versplintering St. Paulusbond — Brabant propageert matigheid — Sobriëtas Drie secties — Program voor werkgevers — Dagelijks bestuur Sobriëtas. Propaganda-voordrachten 257 Vlekke als propagandist in Limburg — Alcoholisme onderdeel sociale kwestie — Strijd tegen de jenever — Rede te Deventer — De vrouw en het Kruisverbond — De gave van het woord. De Paulusbond 263 Strijd tussen Paulisten en Kruisverbonders — Groei Paulusbond — Jenevercandidaten. In Eigen Kring 270 Melkdrinkende bietenlossers — Een anti-alcoholische burcht — Clericale bedilzucht — De eerste Paulusvereniging in het bisdom Breda— Een alcoholarm dorp — Jenever op het werk — Filippica in Dongen — Alcoholvrije olievlek — Drankbestrijding op de Katholiekendag. De eerste jaren van Sobriëtas 278 Nationale organisatie mislukt — Federatie diocesane bonden — Centrale raadsvergadering — Openbare actie — Criminaliteit en drankmisbruik — Ariëns verdedigt geloofsgenoten — Criminaliteit en immoraliteit — Drankbestrijding is sociale arbeid. Hoofdstuk IV DE VOORTREKKER 286 Afwachtende houding kerkelijke overheid — Rerum Novarum — Conservatieve en progressieve bisschoppen — Oude en nieuwe ideeën over staats- en gemeenschapsvormen — De school van Angers en de school van Luik — Christelijke democratie naast politieke democratie — Veuillotisme rem op de sociale actie — Naar syndicale organisatie — Progressief-concervatief op politiek gebied — Politiek karakter sociale kwestie in België — Adolf Daens — Daensisme. Sociale evolutie in katholiek Nederland 297 Minderheids-katholicisme — Negatieve elementen in beginnende christelijke sociale actie — Afwending liberalisme — De Tijd en het integralisme — Het Centrum bazuin van progressieven — Vlekke als publicist. Openbare actie 305 Sociale rhetorica — De christen-democraat J. F. Vlekke — Utramontaan — Het Daensisme in Nederland — Aanval op Daens — Begripsverwarring — Het neo-liberalisme — Polemiek rond de Arbeidswet — Een strijder tegen economisch liberalisme. Centraal Bureau voor Sociale Adviezen 316 Doel — Dagelijks bestuur — Commissies — Ledenbestand — Adviezen — Katholiek Arbeidskantoor — Activiteiten van een bestuurslid. De Klarenbeekse Club 325 Het koperen priesterjubileum van Gisbert Brom — Progressieven bijeen — Schaepmanianen zonder Schaepman — Chronica — Ledenlijst — Reünies — Discussiëren en spelevaren — Initiatieven — Te-Kort der Katholieken. Van Onzen Tijd 331 Gemêleerd gezelschap — Actie voor nieuw tijdschrift — Plan-Kalf mislukt — Toch een nieuw tijdschrift — Kwestie Kalf-Molkenboer Klaren- beek en Van Onzen Tijd — Nieuwe wegen in literatuur en kunst. Katholiek Sociaal Weekblad 338 Verwezenlijking van een ideaal — Aalberse redacteur Katholiek Sociaal Weekblad — Nolens supervisor — Twee Brabantse raadgevers — Finan- ciële regeling — Doelstelling — Een gewaardeerde medewerker. De Katholieke Sociale Actie 343 Een belangrijke staking — Comité van Actie — Katholieke Sociale Actie — Actieve leden in het Comité — Verzet tegen dericalisme — Vlekkes visie op de priesterlijke taak. Politieke opvattingen 351 Het gouden kalf — Sociaal werker is geen politicus — Een weigering aan Aalberse — Ergernis over het politieke spel — Politieke denkbeelden van Vlekke — Democratische gezindheid — Kiesverenigingen in West-Brabant — Verkiezingsperikelen — Kloek optreden — Politieke vrienden — Een burgemeestersbenoeming — Brabantse visie op de Limburgse Mijnwerkers- bond. Diocesane Katholiekendagen 359 Algemene Katholiekendag naar Duits model — Episcopaat achter Schaepman — Ariëns kiest andere weg — Geen' succes voor Ruijs de Beeren- brouck — Dood doorkruist een plan — Vlekke op de Limburgse Bondendag — Boerenorganisatie — De boerenapostel zoekt bondgenoot — Onder- steuningsfonds voor onderwijzers — Spreker gezocht voor Venlo — Onderonsje bij de burgemeester — Vlekkes visie op de katholieke sociale actie Evolutie in denkbeelden — Diocesane congressen als forum voor problemen van de dag — Katholiekendagen in Bossche bisdom — Weige- ring om persoonlijke redenen — Les extrèmes se touchent — Van conservatief naar progressief — Merkwaardige coïncidentie — Eerste Katholie- kendag te Breda — Ontwerpers — Ontkrachte conclusie — Te weinig progressiviteit. Bij zijn dood 373 De veldheer sneuvelt — Liquidatie fondsen — Bestaanszekerheid op te zwak fundament Een moedige dorpsarts — Arbitragecommissie __ Dood kwam te vroeg — In memoriam van Aalberse — Begrafenis __ Roddel en laster — Opnieuw ontdekt — Monument — Onthulling. BIJLAGEN I Brief M. J. G. Kuypers aan Dr. Gisbert Brom, I-9-19O3 378 II Het Participatie-Contract der Gastelsche Beetwortelsuikerfabriek 379 III Berijmd verzoek om bietenvracht van schipper G. Steenstra, Schenkenschans, 2-7-1901 383 IV Brief S. J. Van Dieten aan J. F. Vlekke over Paulusbond, 18-11-1898 385 V Gedicht ”In Memoriam Jan Frederik Vlekke 1849-1903” door H. Enmann, s.j. Gepubliceerd in Het Centrum, 21-5-1903. 386 VI Rede van Gerard Brom bij onthulling Vlekke-monument te Stampersgat, 23-8-1958 387 Stichting Zuidelijk Contact; |
| 5. |
|
Boeknummer: 00431
Genealogie Historie -- Genealogie (1988) [Rob van Drie, Nico Plomp, Aad van der Tang] Genealogie, van stamboom tot familiegeschiedenis Inhoud INLEIDING VIII Periode I - Twintigste eeuw Hoofdstuk 1 HET BEGIN VAN HET ONDERZOEK 1 - Aan het goede eind beginnen: bij uzelf 1 - Officiële documenten 2 - Niet-officiële documenten 4 - De persoonskaart 8 -Kwartierstaat en gezinsblad 11 Hoofdstuk 2 ER OP UIT 12 - Centraal Bureau voor Genealogie 13 - De Nederlandse Genealogische Vereniging 18 - Andere verenigingen 18 Hoofdstuk 3 HISTORISCHE CONTEXT VAN DE FAMILIEGESCHIEDENIS 19 - Inleiding 19 - De landelijke context 20 -Informatie over de landelijke context 23 Periode II - Negentiende eeuw Hoofdstuk 4 BEVOLKINGSADMINISTRATIE 24 - Inleiding 24 - Burgerlijke stand 25 - Bevolkingsregister 37 Hoofdstuk 5 HET ARCHIEF IN 41 - Inleiding 4-1 - Raadplegen van de burgerlijke stand 42 - Raadplegen van het bevolkingsregister 45 - Afbakening van het onderzoek 45 Hoofdstuk 6 AANVULLEND ONDERZOEK (A) 47 - Inleiding 47 - Memories van successie 47 - Notariële archieven 53 Hoofdstuk 7 AANVULLEND ONDERZOEK (B) 60 - Nieuw-rechterlijke archieven (na 1811) 60 - Registers van eigendomsovergang 71 - Kadaster en openbare registers 72 - Registers van naamsaanneming 73 - Patentregisters 75 - Volkstellingen uit de Franse tijd 77 - Registres civiques 77 - Kohieren van hoofdelijke omslag 77 Hoofdstuk 8 AANVULLEND ONDERZOEK (C) 80 -Particuliere archieven als bron 80 - Genealogische verzamelingen 82 Hoofdstuk 9 ENKELE BIJZONDERE ONDERWERPEN (A) 90 - Onderzoek naar militairen 90 - Indisch onderzoek 98 - Onderzoek in West-Indië 102 Hoofdstuk 10 ENKELE BIJZONDERE ONDERWERPEN (B) 105 - Landverhuizers 105 - Adellijke families 111 - Topografie 113 Hoofdstuk 11 DE REGIONALE HISTORISCHE CONTEXT 116 Periode III - Achttiende eeuw Hoofdstuk 12 DOOP-, TROUW- EN BEGRAAFREGISTERS 121 - Inleiding 121 - Doop-, trouw- en begraafregisters 122 - De ouderdom van de registers 123 - De registratie van geboorte, doop en besnijdenis 124 - De registratie van ondertrouw en trouw 129 - De registratie van overlijden en begraven 135 - Kleinere kerkgenootschappen 139 - Registratie van lidmaten 141 - Problemen bij het raadplegen van de dtb 143 Hoofdstuk 13 AANVULLEND ONDERZOEK (A) 148 - Inleiding 148 - De notariële archieven 149 - Weeskamerarchieven 165 Hoofdstuk 14 AANVULLEND ONDERZOEK (B) 169 - Rechterlijke archieven 169 Hoofdstuk 15 AANVULLEND ONDERZOEK (C) 183 - Rechterlijke archieven, vervolg 183 Hoofdstuk 16 AANVULLEND ONDERZOEK (D) 198 - Poorterregisters en akten van indemniteit 198 - Het bezit van uw voorouders 203 - Bevolkingsoverzichten: lijsten van weerbare mannen 210 Hoofdstuk 17 BIJZONDERE ONDERWERPEN (A) 212 - Het beroep 212 - De familienaam 218 Hoofdstuk 18 BIJZONDERE ONDERWERPEN (B) 223 - Het familiewapen 223 - Onderzoek in het buitenland 227 - De voormalige overzeese gebiedsdelen 229 Hoofdstuk 19 ORDE OP ZAKEN 233 - Verwerking van de gegevens: kaartenbak of computer 233 - Presentatie in de familiekring 234 - Publikatie in een genealogisch tijdschrift 236 Hoofdstuk 20 HISTORISCHE CONTEXT: LOKAAL NIVEAU 238 BEKNOPTE LITERATUURLIJST 242 INDEX 243 VERANTWOORDING VAN DE ILLUSTRATIES 246 Inleiding Genealogie; van stamboom tot familiegeschiedenis. Deze titel onthult dat achter het voor u misschien onbekende woord ‘genealogie’ een fascinerende hobby schuilgaat. Bijna iedereen heeft wel eens gehoord van mensen die hun stamboom uitzoeken. Er zijn er in Nederland tienduizenden die dat hebben gedaan, met wisselend succes. Het resultaat is sterk afhankelijk van de manier waarop zo’n onderzoek wordt aangepakt. Zoveel mensen zijn geïnteresseerd in genealogie en zoveel boeiende facetten zitten er aan dit vak, dat het Teleac nuttig leek er een cursus aan te wijden. Het resultaat, dat tot stand kwam in samenwerking met het Centraal Bureau voor Genealogie, is een uitgebreid cursusboek en een aantal televisie- en radiolessen. ‘Van stamboom tot familiegeschiedenis’. Deze ondertitel duidt aan wat het minimum-resultaat van genealogisch onderzoek is en wat het maximum-resultaat. Hoeveel resultaat u boekt is in belangrijke mate afhankelijk van de tijd die u aan uw onderzoek besteedt en de kennis van zaken waarmee u de talrijke mogelijkheden bij uw onderzoek weet te benutten. In dit cursusboek hebben de samenstellers de stof zo ingedeeld dat zowel de beginnende onderzoeker als de gevorderde er baat bij heeft, zowel de speurder met veel vrije tijd als degene die maar af en toe een uurtje vrij kan maken voor het beoefenen van zijn hobby. Ook is daarbij overwogen dat de een zo snel mogelijk langs de mannelijke lijn bij zijn oudst bekende voorvader wil belanden om bijvoorbeeld de oorsprong van zijn familienaam te vinden, terwijl de ander ‘alles’ over al zijn voorouders wil weten. Om aan alle wensen tegemoet te komen is voor dit cursusboek de volgende opzet gemaakt. Het boek is ingedeeld in drie perioden: de twintigste eeuw (periode I), de negentiende eeuw (periode II) en de achttiende eeuw (periode III). Voor elke afzonderlijke periode is de stof gesplitst in drie delen: de primaire bronnen, de secundaire bronnen en de historische context. De primaire bronnen bevatten de gegevens die u voor uw genealogisch onderzoek altijd nodig hebt. Zij leveren ‘het geraamte’ van uw genealogie, de stamboom. De secundaire bronnen geven u informatie die u nodig hebt om meer te weten te komen over de gevonden voorouders. Deze secundaire bronnen zijn soms ook van groot belang omdat ze u, wanneer u in de primaire bronnen met uw speurtocht bent vastgelopen, kunnen helpen uw onderzoek weer in beweging te brengen. De historische context is het derde onderdeel van iedere periode. Dit onderdeel leert u de gegevens die u gevonden hebt te plaatsen in het grotere verband van de geschiedenis en van de gebeurtenissen in een bepaalde streek of plaats. Natuurlijk kunnen we in dit cursusboek niet ingaan op alle gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden in vroeger eeuwen. We zouden dan een omvangrijk geschiedenisboek erbij moeten schrijven. Wat we wel doen in deze hoofdstukken is u duidelijk maken hoe en langs welke wegen u te weten kunt komen wat voor uw eigen familie in een bepaalde periode van belang is geweest en hoe u deze informatie kunt verwerken in uw familiegeschiedenis. Mensen met weinig tijd zijn door deze opzet van het cursusboek in staat een ‘snelle’ speurtocht door het verleden te maken: zij beperken zich tot de primaire bronnen: van de primaire bronnen in periode I (twintigste eeuw) naar die in periode II (negentiende eeuw) en vervolgens naar die in periode III (achttiende eeuw). Daarmee zijn zij in staat het ‘geraamte’ van hun familiegeschiedenis op te stellen. Voor de liefhebbers met meer tijd zijn de primaire bronnen onontbeerlijk, maar zij zullen ook de secundaire bronnen van elke periode raadplegen en zo op zoek gaan naar de ‘aankleding’ van hun stamboom. Dat is natuurlijk het eigenlijke werk: de familiegeschiedenis bestaat immers niet alleen uit namen en data. Het verleden gaat pas leven wanneer u meer weet van de omstandigheden waarin uw voorouders leefden: hadden zij bezittingen? wat voor beroep hadden ze? enz. enz. Aan de hand van dergelijke gegevens gaan uw voorouders voor u leven en weet u hoe zij hun leven inrichtten en waarmee ze zich bezig hielden. Aan het einde van deze inleiding geven we u in een schema een overzicht van de drie perioden en hoe ze zijn ingedeeld in hoofdstukken, met de primaire, de secundaire bronnen en de historische context. U kunt dan zelf bepalen welke hoofdstukken voor u van belang zijn. Speuren naar je familieverleden lijkt een eenzame bezigheid. Dat is het meestal niet. Er zijn historische en genealogische verenigingen, waar u uw ervaringen kunt uitwisselen en nieuwe informatie kunt opdoen. U zult er mensen ontmoeten die even enthousiast zijn als u. Sommigen blijken gemeenschappelijke voorouders met u te hebben, zodat u gegevens kunt uitwisselen. Bij dit cursusboek vindt u een overzicht van genealogische documentatiebureaus, archieven en verenigingen waarbij u uw licht kunt opsteken. Wij wensen u veel succes bij het volgen van de cursus. Stichting Teleac Utrecht, CBG Den Haag; |
| 6. |
|
Boeknummer: 00499
Stamboom maken op de PC voor senioren Historie -- Genealogie (2012) [Studio Visual Steps] Stamboom maken op de PC voor senioren Windows 7, vista en XP Visual Steps BV; |